بيماري روحي رواني غلط است

[sinaweb 7]

[ATTACH=CONFIG]1765[/ATTACH]

 

نگاهي دوباره به بيماري*هاي اعصاب و روان» در گ??تگو با دکتر احمد جليلي، رييس انجمن روان*پزشکان ايران

 

 

دکتر حسين رضاعي نخستين روان*پزشک کشورمان بود که براي تعري?? بيماري*هاي رواني به درستي از واژه «بيماري دماغي» است??اده کرد. اين واژه برگر??ته از طب سينايي بود و مشخص مي*کرد با مشکلي در مغز سروکار داريم.» اينها را دکتر احمد جليلي، روان**پزشک و رييس انجمن روان*پزشکان ايران مي*گويد که درباره غلط مصطلحي موسوم به «بيماري* روحي رواني» نقطه*نظرهاي جالبي دارد.

آقاي دکتر! آيا بيماري روحي رواني همان بيماري عصبي است؟

 

در روان*پزشکي چيزي به نام بيماري روحي وجود ندارد و ما در روان*پزشکي با روان سروکار داريم که در واقع به ??عاليت مغز گ??ته مي*شود. همان*طور که ديدن، ??عاليت چشم است، بروز اشکالاتي در ساختار مغز انسان نيز مي*تواند ايجاد بيماري رواني کند. اصولا اشتباه رايجي است که گاهي مساله روح را با مساله روان*پزشکي مخلوط مي*کنند و از واژه*هاي بيماري روحي رواني است??اده مي*کنند. روان*پزشکي شاخه*اي از علم پزشکي است که با تشخيص و درمان و پيشگيري از بيماري*هاي رواني سر و کار دارد و درباره مسايل و موضوعاتي بحث مي*کند که قابل تجربه و قابل بررسي و پژوهش هستند. در حقيقت روان*پزشکي ظر?? کوچکي است متناسب با مظرو??؛ ظر??ي که مسايل پزشکي و روان*پزشکي در آن جا مي*گيرد.

و معني روح؟

 

روح، مساله*اي ??لس??ي و ديني است و از آنجا که روح موضوعي نيست که بتوانيم درباره آن پژوهش کنيم و يا آمار بگيريم، در تعري?? روان*پزشکي نمي*گنجد. در حقيقت همان*طور که مي*دانيد، روح بحث* گسترد*ه*اي است که در اين ظرو?? کوچک نمي*گنجد و هيچ ضرورتي ندارد با پيش داوري و علايق خودمان بخواهيم بحث کنيم. با توجه به استواري واژه روح بايد گ??ت موضوع روح نوعي موضوع ??لس??ي، اعتقادي و ايدئولوژيک است و بايد از مطرح کردن آن در سطح مسايل روان خودداري کنيم.

از لحاظ علمي چه ت??اوتي ميان روح و روان وجود دارد؟

 

مباحث روان موضوعات علمي نيستند و لاجرم تغييرپذيرند و هر زمان بر اساس يا??ته*هاي جديدتر تغيير مي*کنند اما موضوعات ايدئولوژيک تغييرناپذيرند.

است??اده از عبارت روحي رواني چه مشکلاتي به بار مي*آورد؟

 

با اين نام*گذاري اذهان را از حيطه پزشکي و مسايل ملموس خارج مي*کنيم و در حقيقت قدمي برخلا?? انگ*زدايي از بيماران برمي*داريم. همان*طور که مي*دانيد، روان*پزشکي و روان*شناسي در حيطه تجربي بر مبناي يا??ته*ها، هر روز دستاوردهاي تازه*اي پيدا مي*کنند که در خدمت درمان بيماران و پيشگيري از بيماري*هاي رواني قرار مي*گيرد در حالي که اگر بگوييم بيماري روحي، اين توانايي از دست مي*رود و راه براي ورود احضار ارواح، آيينه*بيني و جن*گيري باز مي*شود.

اما عبارت روحي رواني نه تنها در ميان آحاد جامعه بلکه ميان ??رهيختگان نيز گ??ته مي*شود.

بله. به نکته مهمي اشاره کرديد. اين اشتباه حتي در رسانه*ها و راديو و تلويزيون نيز از طريق خواص و حتي همکاران پزشکمان نيز به کار مي*رود. اما باز هم تاکيد مي*کنم که بيماري*هاي رواني هيچ ت??اوتي با بيماري*هاي قلبي يا بيماري*هاي دستگاه گوارش ندارند.

آيا تاکنون تحقيق کرده*ايد چرا اين واژه*ها در کشور ما در کنار يکديگر است??اده شده است؟

 

در ادبيات کشور ما روح و روان در برخي موارد به طور جداگانه* و در برخي موارد به جاي يکديگر است??اده شده است. در ادبيات ما کلمه روان هم به معناي روندگي، روان بودن و هم به معناي روح و هم به معناي جان به کار ر??ته است. اما در عالم ادبيات اين موضوع چندان عجيب نيست. زيرا ادبا هميشه با کلمات و ايهام و اشاره* بازي کر*ده*اند. البته باز هم تاکيد مي*کنم که قابل تجربه بودن علم پزشکي ن??ي*کننده روح و مسايل مربوط به آن نيست و موضوعات روحي نيز بايد در جاي خود پيگيري *شود.

سابقه تجانس بيماري روحي رواني به چه سالي برمي*گردد؟

 

نخستين*باري که واژه بيماري رواني با بيماري روحي قرين شد، قرون وسطي بود که عده زيادي به وسيله حکام قرون وسطي به اين تصور که ارواح خبيثه در بدن آنها حلول کرده است، به قتلگاه سپرده شدند. حالا اين مطلب را مقايسه کنيد با کشورمان در دوران ابوعلي*سيناي ??يلسو?? که ديد عضوي و ارگانيک به موضوع روان داشت و به گمراهي نر??ت. ايشان در جلد سوم کتاب قانون ترجمه شر??کندي اشاره مي*کند که دسته کوچکي از بيماران رواني علايمي بروز مي*دهند که اين مشکلات به اختلالاتي در مغز آنها مربوط است. عامه مردم از بيماري رواني ??قط روان*پريش*ها را در ذهن تصور مي*کنند و بشر قديم وقتي با اين ا??راد روبه*رو مي*شد، تصور مي*کرد با موضوعاتي ماوراء*الطبيعه روبه*رو شده است، به همين دليل بيماران رواني را شکنجه مي*کردند.

در حالي که اغلب بيماران رواني مشکلات اضطرابي و ا??سردگي دارند!

ولي تقريبا تمام اين بيماران به يک چوب* رانده مي*شوند و اين امر ناشي از نگرش اشتباه جامعه است.

چگونه مي*توانيم اين باورهاي غلط را تصحيح کنيم؟

 

آموزش مناسب به گروه*هاي هد?? مي*تواند اين باورها را تغيير دهد. به*عنوان مثال شما در نشريه*تان مي*توانيد روي جامعه تاثير بگذاريد و استادان دانشگاه روي دانشجويان*شان.

چند درصد از بيماري*هاي رواني تظاهرات جسمي دارند؟

 

اغلب بيماري*هاي رواني تظاهرات جسمي دارند يعني برعکس تصور مردم که ??کر مي*کنند هيچ علامت رواني ندارند، امروزه اغلب ا??رادي که دچار اضطراب و ا??سردگي هستند، با علايم جسماني به پزشکان مراجعه مي*کنند و حتي ممکن است برخي از اين بيماران به درستي تشخيص داده نشوند بنابراين باز تاکيد مي*کنم که بيماري رواني عين بيماري جسمي است.

بنابراين بسياري از ا??راد که از سردرد، درد قلبي، مشکلات گوارشي و کمردرد رنج مي*برند، پيش از اينکه به متخصص مربوطه نياز داشته باشند، به روان*پزشک نيازمندند؟

 

بله. متاس??انه برخي همکاران پزشک* ما از برهان خل?? است??اده مي*کنند و پس از اينکه به تشخيص درستي نرسيدند، بيماران را به روان*پزشکان ارجاع مي*دهند.

اين در حالي است که کتاب علامت*شناسي بيماري*هاي رواني قطورتر از ساير بيماري*هاي جسمي است زيرا شکايت*هايي در اين کتاب مطرح است که در ساير بيماري*ها مشاهده نمي*شود. براي مثال، بيماري را در نظر بگيريد که ادعا مي*کند مغز استخوان بازويش درد مي*کند.

البته عکس اين مطلب نيز وجود دارد که برخي پزشکان همه بيماري*ها را ناشي از اختلالات مغزي و روان مي**دانند!

بله. ??ردي که سرش درد مي*کند و پزشک از او سوال مي*کند که چطور به اين سردرد مبتلا شده*ايد، مي*گويد از هنگامي که دوستم ??وت کرد، اين ات??اق ا??تاد، در حالي که ممکن است به يک تومور مغزي مبتلا شده باشد اما تشخيص اين بيمار سردرد عصبي گذاشته شود بنابراين در يک کلام معتقدم انسان را بايد به*طور کلي نگاه کرد. يعني اينکه جسم از روان جدا نيست و همان*طور که ??ردي را معاينه جسماني مي*کنيم از لحاظ رواني نيز بايد مورد معاينه قرار دهيم.

 

منبع:سایت راسخون