رفتن به مطلب
انجمن پی سی دی
sinaweb

خون شناسی

پست های پیشنهاد شده

[ATTACH=CONFIG]1560[/ATTACH]

 

نگاه کلی

 

 

گاهی دیده می*شود که خون شخصی را به شخص دیگری تزریق می*کنند خون شخص دهنده در بدن ??رد گیرنده لخته می*کند و رسوب می*دهد. چگونگی این عمل با انعقاد خون مت??اوت است و به وجود گروه*های خونی مختل?? مربوط می*شود. در سطح خارجی گلبول*های قرمز ا??راد دو نوع آنتی ژن از جنس پروتئین وجود دارد که به نامهای A و B معرو?? هستند. برخی ا??راد آنتی ژن نوع A و برخی نوع B ، برخی هر دو آنتی ژن A و B را دارا هستند و برخی هیچ یک از آنتی ژنها را ندارند این ا??راد را به ترتیب در گروه های خونی AB ، B ، A و O قرار می*دهند .

بیان آنتی ژنهای گروههای خونی تحت کنترل ژنهای خاصی است و توارث آنها از قوانین ساده مندل تبعیت می*کند. برای هر سیستم گروه خونی ، تعداد متغیری از آللهای مختل?? وجود دارد. آللها به نوبه خود تعداد متغیری از آنتی ژنهای غشایی گلبول قرمز را کنترل می*نمایند. حیوانات سالم علاوه بر داشتن آنتی ژنهای گروههای خونی بر سطح خود ممکن است واجد آنتی بادیهای سرمی بر علیه آنتی ژنهای گروه خونی که خود ??اقد آنها نیز هستند، *باشند. مثلا ا??رادی که گروه خونی آنها ??اقد آنتی ژن A است، در سرم خود آنتی بادی بر ضد آنتی ژن A دارند. تصور می*شود این آنتی بادیهای طبیعی حاصل برخورد با گلبولهای قرمز گروه A نبوده بلکه متعاقب تماس با آنتی ژنهای مشابهی هستند که در طبیعت به و??ور یا??ت می*شوند .

انتقال خون

 

گلبولهای قرمز را می*توان به سهولت از حیوانی به حیوان دیگر انتقال داد. اگر گلبولهای قرمز ??رد دهنده ، آنتی ژنهای مشابه با گلبولهای قرمز گیرنده داشته باشند، پاسخ ایمنی در حیوان گیرنده گلبول ایجاد نمی*شود. اما اگر گیرنده آنتی بادیهایی بر علیه آنتی ژنهای گلبول قرمز دهنده داشته باشد، در آن صورت گلبولهای دهنده در معرض خطر تهاجم سریع قرار خواهند گر??ت. زمانی که این آنتی بادیها به آنتی ژنهای موجود در سطح گلبولهای قرمز بیگانه متصل گردند، ممکن است سبب همولیز و ??اگوسیتوز این سلولها شوند. در صورت ??قدان آنتی بادیهای طبیعی ، گلبولهای قرمز تزریق شده موجب برانگیخته شدن پاسخ ایمنی در ??رد دریا??ت کننده خون می*شوند. سپس گلبولهای تزریق*شده مدتی در خون گردش می*کنند .

دومین انتقال خون با این گلبولها یا گلبولهای شبیه به گلبولهای قبلی باعث تخریب سریع این گلبولها می*گردد که منجر به بروز واکنشهای پاتولوژیک شدید می*گردد. علایم این روند تخریبی ناشی از همولیز گسترده داخل عروقی است. این علایم عبارتند از : لرزش بدن ، ??لج و تشنج و انعقاد داخل عروقی ، تب و پیدایش هموگلوبین در ادرار. درمان واکنشهای انتقال ناشی از چنین انتقال خونی شامل متوق?? کردن انتقال خون و زیاد کردن حجم ادرار بوسیله یک دیورتیک می*باشد، چرا که تجمع هموگلوبین در کلیه ممکن است موجب تخریب توبولهای کلیه شود. بهبود وضعیت ??رد به دنبال حذ?? همه گلبولهای قرمز بیگانه حاصل می*گردد .

انواع گروه های خونی (سیستم ABO)

 

در سال 1901 میلادی کارل لاند اشتاینر ، ایمونولوژیست آلمانی برای نخستین بار ، وجود آنتی ژنهای گروه خونی بر روی گلبولهای قرمز و نیز آنتی بادیهایی بر علیه همان آنتی ژنها را در سرم انسان ثابت نمود. لاند شتاینر ، ابتدا گلبولهای قرمز را از سرم جدا کرد و سپس به مطالعه نتایج حاصل از مخلوط کردن سرم و گلبولهای قرمز ا??راد مختل?? پرداخت. وی دریا??ت که سرم بعضی از ا??راد قادر به آگلوتینه کردن گلبولهای قرمز برخی دیگر از ا??راد می*باشد، اما بر روی گلبولهای قرمز همه ا??راد موثر نیست. در تجزیه و تحلیل نتایج ، او ??همید که می*توان ا??راد را از نظر گروههای خونی به گروههایی تقسیم نمود :

گروه خونی A : آنتی ژن نوع A را سطح گلبول قرمز خود دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی کور B ( ضد آنتی ژن B) را دارا هستند .

گروه خونی B : آنتی ژن نوع B را در سطح گلبو لهای قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی کور A ( ضد آنتی ژن A) را دارند .

گروه خونی AB : آنتی ژن نوع A و B را در سطح گلبولهای قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز هیچ یک از آنتی کورها را ندارند .

گروه خونی O : هیچ یک از آنتی ژنها را در سطح گلبولهای قرمز خود ندارند ولی هر دو آنتی کور را دارا هستند .

[TABLE=align: center]

[TR]

[TD] آنتی بادی موجود در سرم

[/TD]

[TD] ??نوتیپ

[/TD]

[TD] ژنوتیپ

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD] AA,OA

[/TD]

[TD] A

[/TD]

[TD] anti-B

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD] BB,OB

[/TD]

[TD] B

[/TD]

[TD] anti-A

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD] [/TD]

[TD] AB

[/TD]

[TD] AB

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD] oo

[/TD]

[TD] o

[/TD]

[TD] anti-A,anti-B

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

نحوه تعیین گروه خونی

 

برای پی بردن به گروه خونی هر کس ، مقداری از خون را با آنتی کورهای معین شده A یا B مخلوط می*کنیم. از تولید یا عدم تولید رسوب که در اثر به هم چسبیدن گلبولهای قرمز ایجاد می*شود می*توان گروه خونی شخصی را معین کرد. اگر بخواهیم به ??ردی از گروه خونی B خون تزریق کنیم، چون پلاسمای خون او آنتی کور A را دارد نمی*توان خونی را که دارای آنتی ژن A باشد به او داد. این آنتی ژن در گروه های A و AB یا??ت می*شود پس او نمی*تواند از این گروهها ، خون دریا??ت کند .

رسوب خونی

• گروه خونی A : با آنتی کور B رسوب نمی*دهد ولی با آنتی کور A رسوب می*دهد .

• گروه خونی B : با آنتی کور B رسوب می*دهد ولی با آنتی کور A رسوب نمی*دهد .

• گروه خونی AB : با هر دو آنتی A و B رسوب می*دهد .

• گروه خونی O : با هیچ یک از آنتی کورهای A و B رسوب نمی*دهد .

درصد گروههای خونی در مردم

 

در میان جمعیت مردم در حدود 42 درصد گروه خونی A حدود 9 درصد گروه خونی AB و 42 درصد گروه خونی O را دارا هستند. با این وجود لازم به ذکر است که یک آنتی ژن گروه خونی هیچگاه نمی*تواند به همراه آنتی بادی ضد خود در بدن یک ??رد وجود داشته باشد. زیرا در آن صورت وقوع همولیز ، گردش خون را مختل نموده و گلبولهای ??رد تخریب می*شود. گروههای خونی O ، AB ، B ، A نمایانگر ??توتیپ گلبولهای قرمز یک ??رد است که مطابق با یک سیستم ساده که متشکل از سه ژن آللی A ، B ، O می*باشد، به ارث می*رسند .

ا??راد Secretor , Nonsecretor

 

تقریبا 75% از انسانها مواد آنتی*ژن A و B را نه تنها در سطح غشای سلولی بلکه به صورت آزاد در ترشحات مختل?? نظیر سرم ، ادرار ، بزاق دارا می*باشند. مواد آنتی ژن گروه خونی در سطح غشای سلولی به مولکولهایی از جنس گلیکوپروتئین متصلند. این ص??ت بوسیله یک ژن به نام Se= Secretor کنترل می*گردد. عمل ژن se در صورتی که وجود داشته باشد کنترل اتصال ساده آنتی ژنی به مولکولهای گلیکو*پروتئینی است. در ا??راد هموزیگوت مغلوب اتصال مواد آنتی ژنی به مولکولهای گلیکو*پروتئین تحت کنترل نبوده ، در نتیجه آنتی ژنهای A و B اجازه حضور در مایعات بدن را نمی*یابند .

سیستم RH

 

در سال 1940 ، لاندشتاینر و وینر نشان دادند آنتی بادیهایی که بر علیه گلبولهای قرمز میمون رزوس (Rhesus) تولید می*گردد، قادرند گلبولهای قرمز 85% از جمعیت انسانی را نیز آلگوتینه نمایند. این آنتی بادیها بر علیه مولکولی که (RH) نامیده شده ، بوجود می*آمدند و ا??رادی را که واجد این مولکول بودند Rh مثبت نام گر??تند و به 15 درصد بقیه که ??اقد این مولکول بودند، ا??راد Rh من??ی اطلاق گردید. آنتی*بادیهای طبیعی بر علیه آنتی ژنهای Rh در بدن تولید نمی*شوند .

بیماری همولیتیک نوزادان

 

بیماری همولیتیک نوزادان معمولا زمانی بوجود می*آید که یک مادر Rh من??ی حامل جنین Rh مثبت باشد. بطور طبیعی گلبولهای خون جنین به واسطه لایه*هایی از سلولهای تر??وبلاست از گردش خون مادر جدا شده است. اما در اواخر حاملگی و بخصوص در حین تولد نوزاد ، گلبولهای قرمز جنین ممکن است وارد گردش خون مادر شوند. همین که این گلبولها به جریان خون مادر برسند به عنوان یک عنصر خارجی تلقی شده و پاسخ ایمنی مادر را جهت تولید آنتی بادی برمی*انگیزند .

معمولا آنتی بادی بر علیه گلبولهای قرمز جنین قبل از تولد اولین بچه ساخته نمی*شود. اما حاملگیهای مکرر نهایتا منجر به ا??زایش سطح آنتی بادی در خون مادر می*شود. این آنتی بادیها پس از گذشتن از سلولهای تر??وبلاست مادر به گردش خون جنین می*رسند و در آنجا با گبولهای قرمز جنین وارد واکنش شده و موجب تخریب آنها می*شوند. ممکن است روند تخریب گلبولهای قرمز جنین به قدری شدید باشد که موجب مرگ جنین شود. از طر?? دیگر جنین ممکن است زنده بماند و در یک وضعیت آنمیک شدید و همراه با یرقان متولد شود .

بدن جنین ممکن است در راه تلاش جهت جبران گلبولهای از دست ر??ته گلبولهای قرمز نابالغ را از مغز استخوان به داخل خون آزاد نماید. تخریب گسترده گلبولهای قرمز جنین می*تواند منجر به آزاد شدن مقادیر سمی بیلی *روبین به داخل جریان خون شود. از آنجایی که کبد جنین هنوز نابالغ است، این بیلی روبین ممکن است در سلولهای مغز رسوب نموده و موجب آسیب شدید مغز گردد.

انواع سلولهای خون

 

گلبولهای س??ید

این گلبولها در مغز استخوان ، تیموس ، گره*های لن??اوی و طحال تولید می*شوند گلبولهای س??ید کلیه اجزای یک سلول جانوری را دارند و همه نوع ??عالیتهای حیاتی را انجام می*دهند. تعداد گلبولهای س??ید در هر میلیمتر مکعب خون انسان در حدود ه??ت هزار است که در مقایسه با تعداد گلبولهای قرمز این مقدار بسیار کم است. گلبولهای س??ید به دو گروه گرانولوسیت (دانه*دار) و آگرانولوسیت (بدون دانه) تقسیم می*کنند.

گرانولوسیتها

هسته چند قسمتی و سیتوپلاسم آنها دانه*دار است و 70 درصد از گلبولهای س??ید خون را تشکیل می*دهند. این گلبولها خاصیت بیگانه خواری دارند و به هنگام گردش در خون ، باکتریها و سایر مواد خارجی را با ایجاد پاهای کاذب و عمل ??اگوسیتوز به درون خود می*کشند و آنها را هضم می*کنند و از بین می*برند. این گلبولها همچنین می*توانند از میان سلولهای پوششی جدار مویرگها عبور کرده و وارد ??ضای بین سلولی شوند و این عمل سلولهای س??ید را دیاپدز می*گویند. گرانولوسیتها به سه گروه تقسیم می*شوند.

 

•نوترو??یلها

 

سلولهای کروی ، هسته دارای دو یا چهار لب پیوسته به هم توسط رشته*های باریک است. 15 - 12 میکرومتر قطر دارند. و کار ??اگوسیتوز (ریزه خواری) جانداران میکروسکوپی را انجام می*دهند.

•بازو??یلها

 

سلولهای کروی ، هسته با دو لب نامشخص و 12 - 10 میکرومتر قطر دارند. و هیستامین که باعث التهاب با??تها می*شود و هپارین که جلوگیری از تشکیل لخته می*کند را آزاد می*سازند.

•ائوزینو??یلها

 

سلولهای کروی ، هسته*ها اغلب دو لب دارند، 12 - 10 میکرومتر قطر دارند و مواد شیمیایی که باعث کاهش التهاب می*شود ترشح می*کنند و به کرمهای انگلی معینی حمله می*کنند.

آگرانولوسیتها

 

هسته نسبتا درشت و سیتوپلاسم یکنواخت دارند و شامل لن??وسیتها و مونوسیتها هستند.

•لن??وسیتها

 

سلولهای کروی با هسته گرد ، سیتوپلاسم تشکیل حلقه باریک را در اطا?? هسته می دهد 8 - 6 میکرومتر قطر دارند. لن??وسیتها در ا??راد بالغ حدود 25 درصد از گلبولهای س??ید را تشکیل می*دهند. و بیشتر در دستگاه لن??اوی یا??ت می*شوند. لن??وسیتها دو نوعند : نوع B که در مغز استخوان تولید و بالغ می*شوند. اما در گره*های لن??اوی جای می*گیرند و نوع T که پس از ساخته شدن در مغز استخوان در تیموس مراحل رشد و نمو خود را طی می*کنند.

ظاهر لن??وسیتها T , B در زیر میکروسکوپ بهم شبیه است اما ??اصله*های آنها مت??اوت است. سلولهای B آنتی کور ( پادتن ) ترشح می*کنند. آنتی کورها ملکولهای پروتئینی و از نوع گلوبولین*ها هستند. سلولهای T بر خلا?? سلولهای B در سطح ??رد گیرنده*های آنتی کور مانندی دارد که به کمک آنها به آنتی ژن میکروبها می*چسبند. بدین ترتیب سلولهای T متحرک هستند و خود به محل ع??ونت یا??ته می*روند.

•مونوسیتها

 

سلولهای کروی یا نامنظم می*باشند. هسته*ها گرد یا کلیدی شکل و یا نعل اسبی شکلند. نسبت به لن??وسیتها ، سیتوپلاسم بیشتری دارند. 15 - 10 میکرومتر دارند. در خون به عنوان سلولهای ??اگوسیت کننده عمل می*کنند دستگاه گردش خون را ترک کرده و تبدیل به ماکرو??اژها می*شوند که باکتریها ، سلولهای مرده ، اجزای سلولی و بقایای درون با??تی را ??اگوسیتوز می*کنند در بدن بخصوص در کبد ، طحال و گره*های لن??اوی یا??ت می*شود.

گلبول های قرمز

 

گلبولهای قرمز (اریتروسیتها) به شکل دیسکهای مقعرالطر??ین ، بدون هسته و 8 - 7 میکرومتر قطر را دارند در انتقال ***یژن و دی****ید کربن دارند و به تعداد تقریبی 5 میلیون در هر میلیمتر مکعب خون یا??ت می*شوند گلبولهای قرمز زنده*اند و مواد غذایی را از راه تخمیر بدست می*آورند، زیرا میتوکندری ندارند و همچنین هسته متوسط گلبولهای قرمز 120 روز است برای اینکه میزان گلبولهای قرمز در خون ثابت بماند باید در هر ثانیه حدود یک میلیون گلبول قرمز در مغز استخوان ساخته شود. گلبولهای قرمز در دوره جنینی در کبد به طحال و گره*های لن??اوی ساخته می*شود اما در ماههای آخر دوره جنینی و پس از تولد تنها در مغز قرمز استخوان بوجود می*آید.

در مغز استخوان با??ت زاینده*ای وجود دارد که با چند تقسیم سلولی گلبولهای قرمز را می*سازد. سلولهای زاینده در ضمن این تغییرات هسته خود را از دست می*دهند و مقداری زیادی هموگلوبین در ستوپلاسم خود می*سازند. ??عالیت ماهیچه*ای ، صعود به ارت??اعات و گرم شدن هوا تولید گلبولهای قرمز را ا??زایش می*دهد سلولهای مولد گلبولهای قرمز در مغز استخوان نسبت به اشعه ایکس بسیار حساسند و کمبود ویتامین B 12 ، آهن ، مس در غذا نیز موجب کاهش تولید گلبولهای قرمز می*شوند.

پلاکت ها

 

این سلولها بسیار ریزند و شامل قطعات سلولی که بوسیله غشای سلولی است احاطه شده است و حاوی دانه*هایی می*باشند 5 - 2 میکرومتر قطر دارند. و در عمل انعقاد خون نقش دارند و مواد شیمیایی لازم را برای لخته خون آزاد می*کنند .

مطالعه سلولهای خونی در زیر میکروسکوپ

 

برای مطالعه سلولهای خونی ابتدا قطره*ای از خون را روی لام شیشه*ای گذاشته و با است??اده از لام دیگری آن را پخش می*کنیم (تهیه گسترش خونی یا blood smear). پس از خشک شدن گسترش خونی ، آن را با الکل متیلیک ??یکسه کرده و سپس رنگ آمیزی می*کنیم. برای رنگ آمیزی می*توان از گیمسا ، رایت و یا می*گرون والد است??اده کرد. بعد از شستشوی رنگهای اضا??ی و خشک کردن لام آن را در زیر میکروسکوپ مطالعه کرده و انواع سلولهای خونی را تشخیص می*دهیم.

 

 

منبع:سایت راسخون

به اشتراک گذاری این ارسال


لینک به ارسال
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

برای ارسال دیدگاه یک حساب کاربری ایجاد کنید یا وارد حساب خود شوید

برای اینکه بتوانید دیدگاهی ارسال کنید نیاز دارید که کاربر سایت شوید

ایجاد یک حساب کاربری

برای حساب کاربری جدید در سایت ما ثبت نام کنید. عضویت خیلی ساده است !

ثبت نام یک حساب کاربری جدید

ورود به حساب کاربری

دارای حساب کاربری هستید؟ از اینجا وارد شوید

ورود به حساب کاربری

×
×
  • جدید...