چگونه تصوير ، حروف و رنگ را در خدمت تابلوهاي تبليغاتي بگيريم

[hp_unique 0]

مرتضي ??اتحي كارشناس طراحي صنعتي

Colors in Billboards, How to Employ Pictures

 

 

تابلوها يكي از وسايل ارتباط بصري هستند كه كاربرد طراحي گرا??يك در امر پيام رساني آنها بسيار گسترده است و اين ارتباط به ابزار اطلاعاتي به عنوان محتوا ، و وسائل انتقال به عنوان اجزا نياز دارد و اين دو بايد در كنار هم ، در ايجاد يك تركيب بندي مناسب جهت القاي پيام تصويري ، هماهنگ باشند . مثلاً در يك تابلو نمي توان جداگانه به پيام نوشتاري كه در كنار ديگر عوامل بصري قرار دارند نگريست، بلكه شكل ، نوع ، اندازه و حالت قرارگيري حرو?? بايد متناسب باشد .

ابزار اطلاعاتي : ابزار اطلاعاتي شامل سه عنصر تصوير ، نشانه و نوشته مي باشند كه اين عناصر ميتوانند در كنار هم به عنوان يك طرح واحد ، حامل پيام بوده و يا به طور جداگانه اي اي??اي نقش كنند . به هر حال كاربرد آنها به صورت تركيبي يا مجزا ، به مقتضاي رسا بودن پيام در تابلو مي باشد . در جايي ممكن است پيام تابلو تنها از طريق تصوير و يا از تركيب دقيق و ماهرانه تصوير و نوشته شود . گرچه تركيب تصوير و نوشته نشان مي دهد كه طرح گرا??يكي از دو عامل ارتباطي كاملاً مت??اوت برخوردار است : يكي نوشته يا كلام به عنوان جايگاه واژه ها و ديگري تصوير به عنوان يك اثر خطي ، چند رنگ ، سه بعدي و يا داراي م??اهيم انتزاعي .تابلو چلنیوم

ال?? _ تصوير : تصوير به عنوان يك عامل ارتباطي به چند صورت قابل ارائه است : 1) تصوير مي تواند موضوع پيام باشد كه در كنار آن مي توان از ديگر ابزار اطلاعاتي مثل نوشته و نشانه و عناصر بصري

است??اده كرد . اين شيوه در تبليغات تجاري كاربرد دارد .2) تصوير ممكن است به عنوان نماد ، ويژگي و . . . موضوع پيام جهت القاي بهتر پيام به كاربرده شود و گاهي نيز در كنار تصوير ، خود موضوع قرار گيرد .3) تصوير مي تواند جهت ارتباط با بيننده و درك محتواي پيام ، از شكل هاي تجريدي از عناصر بصري مثل با??ت ، حجم ، رنگ و كي??يات بصري مانند ريتم ، تعادل و . . . باشد .

ب _ نوشته : نوشته به عنوان م??هومي در علايم و تابلوها مي تواند به تنهايي و به وسيله حرو?? ال??با حامل پيام باشد و يا در كنار ديگر عناصر مانند تصوير به منظور ارائه بهتر پيام به كار رود ، همچون تابلوهاي تبليغاتي . اما در برخي ديگر كه بيشتر داراي علائم تصويري مي باشند بنا به ضرورت و ت??هيم بيشتر ، كارايي دارد ، مانند علايم راهنمايي و رانندگي .

كاربرد نوشته از لحاظ بصري ، جدا از م??هوم ، بايد با روح پيام مناسبت داشته باشد ، به عبارت ديگر ، نحوه قرارگيري نوشته در تابلو و نيز ??رم طراحي حرو?? و رنگ آن هماهنگ باشد .

توضيحات زير چگونگي هماهنگي حرو?? و نوشته در تابلو را بيان مي دارد :تابلو استیل

1- نحوه قرارگيري نوشته : در جاي گذاري نوشته در تابلو، سه شيوه را مني توان معر??ي كرد :

ال??) سمت چپ ، ب) سمت راست ، ج)وسط تابلو ، كاربرد حرو?? جدا از روش هاي ??وق بايد با آگاهي باشد تا وحدت عناصر تابلو را ح??ظ كند . ??اصله و ??ضاي بين حرو?? بايد متناسب با اندازه آن باشد . ??واصل ناهماهنگ بين حرو?? و كلمات ، به عبارتي ديگر ??شردگي يا گسيختگي آنها ، قابليت خواندن را كم كرده و باعث آش??تگي بصري مي شود ، در اين مورد ??واصل خطوط نيز حائز اهميت است . رعايت اين مسئله در مورد حرو?? ??ارسي مهم تر است ، زيرا اين خط داراي صعود و نزول هاي بيشتري بوده، پس مستلزم ??اصله گذاري بيشتري است . براي تأكيد بر واژه هايي چون عناوين كا??يست با ا??زودن ??اصله سطرها با ديگر خطوط و يا تكرار آنها در زمينه حاشيه و نيز حرو?? بزرگ ، وزن و رنگ است??اده كرد . ??اصله گذاري حاشيه سطرنوشته ها حائز اهميت است . عموماً از نظر بصري بهتر است كه ??واصل حاشيه اي به طور ا??قي در طول قاعده تابلو بيشتر باشد تا در ارت??اع .تابلو برجسته

2-اندازه حرو?? : انتخاب اندازه حرو?? عمدتاً بستگي به ??ضاي كار دارد . با تعيين اندازه ارت??اع حرو?? در تابلو چنانچه شكل اوليه پانل از قبل تعيين نشده باشد ، مي تواند در تعيين شكل تابلو مؤثر باشد . مثلاً در يك تابلو بايد پيامي متشكل از شش كلمه قرار گيرد . اگر ارت??اع حرو?? جهت رؤيت به موقع آن 30 سانتيمتر محاسبه شود مي بايست جهت يك سطري يا دو سطري نوشتن متن ، اندازه مناسبي را براي تابلو در نظر گر??ت . در عين حال طراحان بايد اشكال مختل??ي را مد نظر قرار داده تا ابعاد مناسبي براي تابلو ، بويژه تابلوهايي كه به طور متحدالشكل ساخته مي شوند ، بيايند و اين ابعاد بتوانند جوابگوي كليه ضروريات تابلو و همچنين با رعايت هماهنگي با محيط آن باشد .

3- ??رم حرو?? : حرو?? ، با توجه به انتخاب آنها در تابلو ، خوب يا بد جلوه مي كنند . است??اده از حرو?? نامناسب باريك يا ضخيم و . . . مي تواند خوانايي و تشخيص نوشته را دشوار سازد . مثلاً در يك تابلو كه داراي پيام اطباعاتي است ، بايد از حرو?? كلاسيك و خوانا است??اده كرد .است??اده از حرو?? برجسته از قابليت رؤيت آنها مي كاهد . اين حرو?? ممكن است داراي ضخامت بوده و يا هر حر?? جداگانه ، به وسيبه پايه اي ، به زمينه ي تابلو متصل شده باشد كه بر اثر تابش نور خورشيد يا نور مصنوعي روي تابلو ، سايه تشكيل شده بر اثر برجستگي حرو?? و ادغام با آن باعث ناخوانايي تابلو گردد . البته اين گونه روش ها به منظور تنوع در ساخت علائم مناسب است و براي ر??ع اين مشكل

ميتوان از حرو?? روشن بر روي زمينه تيره است??اده كرد . اين مسئله علاوه بر ايجاد كنتراست بين آن

دو مانع از ايجاد سايه مي شود و همچنين مي توان نوشته را بر روي زمينه مناسب با خطوط محيطي نوشته و يا كادري مستقل از آن ترسيم كرده و سپس بر روي تابلو نصب كرد . تركيب حرو??ي كلمات نيز نياز به توجه و دقت دارد .حتي در انتخاب ??رمي از حرو?? ممكن است يك يا دو حر?? در يك عبارت نازيبا باشد و اين امر بر كل تركيب نوشته تأثير من??ي مي گذارد . واژه ها از روي تركيب كلي آنها خوانده مي شود نه شكل حرو?? . همانگونه كه عنوان شد براي علائم ، مي توان ??رمي از حرو?? را انتخاب كرد و يا طراحي حرو?? نمود كه البته يك طراحي حرو?? مو??ق و مناسب مي تواند جذابيت طرح تابلو را ا??زايش دهد . در طراحي حرو?? بايد به دو خصوصيت يعني محتوا و زيبايي حرو?? توجه شود، حرو??ي كه طراحي مي شود شايد براي يك ملت يا يك زبان داراي م??هوم باشد . اما وقتي جنبه بين المللي به آن بدهيم ، حرو?? براي ا??رادي با زبان هاي بيگانه به صورت خطوط بدون م??هوم در تابلو به چشم مي خورند . لذا حرو?? طراحي شده بايد به گونه اي طراحي شود كه براي ا??رادي با زبان هاي بيگانه داراي زيبايي باشد . در بعضي از روش ها طراحي حرو?? ، ??قط جنبه تجاري يا كاربردي نوشته را در نظر مي گيرند . در اين موارد ، خط به حد زيادي از ريشه سنتي خود جدا مي شود .

از ديدگاه تزئيني ، خطوط قديمي مثل نستعليق و . . . داراي تناسب و در عين حال زيبا هستند . ولي قابل ذكر است كه شكل حرو?? بايد تمايل به سادگي داشته باشد كه در نتيجه ، يك مجموعه كامل از حرو?? كه داراي هماهنگي و شباهت بسيار زيادي هستند به وجود آيد كه به يقين به خوانا بودن آن كمك زيادي مي كند و اين مسئله از موارد ضروري كاربرد خط در تابلو مي باشد ، چرا كه در ر??ت و آمد سريع شهري ، پيام آنها بايد سريع منتقل شود ، اما همانطور كه گ??ته شد ، در كنار خوانايي مي بايست به مسئله زيبايي حرو?? نيز توجه شود،البته زيبايي حرو?? نبايد يه خوانايي لطمه بزند ، در ??رم حرو?? نياز به است??اده از عناصر زيادي براي به وجود آمدن زيبايي نيست ، زيبايي ??قط بايد وق??ه اي را در بيننده ايجاد كند تا ديگر مشخصات جمله يا نوشته ، ??رصتي براي ديده شده پيدا كند و مخاطب را در جريان محتويات خود قرار دهد . امروزه با رواج كالاهاي مصر??ي و تنوع آنها ، بازار دائمي براي آثار تبليغاتي به وجود آمده است كه با است??اده از خط در گرا??يك تهيه شده كه نشانگر رابطه گسترده خط و گرا??يك مي باشد .

تركيب بندي خط در آثار گرا??يكي را بايد از اساسي ترين بخش هاي كار طراحي حرو?? برشمرد . چگونگي خطوط و تصاوير و انتخاب نوع خط و رابطه دقيقش با موضوع در ??ضاي انتخابي و ??ضاي خالي و نقاط طلايي واقع در ص??حه براي به وجود آوردن يك اثر جذاب گرا??يكي ، لازم و ضروري است. در واقع يك طراح گرا??يك نياز مبرمي به شناخت خطوط و است??اده بجا از آنها يا طراحي انواع ديگر خطوط دارد . براي توضيح بيشتر رابطه خط با گرا??يك ، به بررسي طراحي حرو?? ??ارسي در تابلوهاي تبليغاتي مي پردازيم : ال??) در جايي كه خط در متن تصوير به كار نمي رود و نقش تصويري بر عهده ندارد ، بايد به گونه اي به كار برده شود كه به تصوير لطمه نزند .ب) در تابلو ، حرو??ي كه در حد هماهنگي و اتحاد يا تصوير به كار برده مي شوند بايد طوري طراحي شوند كه در همگوني با تصوير ، روحيه و محتواي آن را دربر داشته باشند و داراي قدرت كا??ي از نظر بصري باشند . ج) طراحي حرو?? بايد با شخصيت و موضوع تابلو مناسب باشد و داراي قابليت خوانايي از دور باشد . ظر??يت تصوير خواني در به كارگيري حرو?? بايد كاملاً رعايت شود كه براي دستيابي به اين مسئله بايد به مواردي از قبيل تأثير و قدرت تابش رنگ ها و نيز ضخامت و اندازه حرو?? توجه كا??ي نمود . د)

در اغلب تابلوها،كنتراست رنگي خط با متن تابلو وجود داشته باشد .تا جايي كه ممكن است بايد هويت

??رهنگي تابلو ح??ظ شود .

4- رنگ حرو?? : ايجاد يك كنتراست مناسب ، تأثير ??راواني در خوانايي متون يك تابلو به جاي خواهد گذاشت .

5- قابل رؤيت بودن حرو?? : حرو?? متن تابلو بايد در يك زمان خاص ديده و خوانده شوند كه ممكن است ، بسته به نوع طراحي ، سريع يا دير خوانده شوند . چنانچه سرعت خواندن و تشخيص نوشته ها ضروري باشد بايد در اندازه حرو?? دقت كا??ي مبذول داشت . در است??اده يا در موارد خاص طراحي حرو?? ، بايد به مسائلي چون ميزان سواد و سن مخاطب توجه كرد .

6- عوامل مؤثر در خوانايي حرو?? : اين عوامل را مي توان به پنج بخش تقسيم كرد : اندازه و وزن ، ضخامت ، كنتراست يا زمينه ، عدم ??شردگي ، پيوستگي عناوين با متن .

ج) نشانه : نشانه تصوير ، كلمه و نام است كه ساده ، مختصر وم??يد مي باشد و بر دو گونه است : نشانه هاي تصويري و نشانه هاي نوشتاري .

ال??- تصاويري كه م??هوم نمادين آنها با موضوع رابطه غيرمستقيم دارد و تصوير موضوع را به ذهن متبادر مي كند . مثل تصوير سيمرغ و پرنده براي آژانس هاي هواپيمايي مسا??رتي .ب –تصاويري كه م??هوم نمادين آنها با موضوع رابطه مستقيم دارد ، مثل تصوير كتاب براي يك كتاب??روشي . ج- تصاويري كه م??هوم نمادين آنها با موضوع نه ارتباط مستقيم و نه غيرمستقيم دارد و انتخاب آنها به عنوان نشانه ، نمايشي از بستگي موضوع با ديرينگي نيتي يا ملي تصوير است ، مثل انتخاب نقوش بومي و ملي براي نشانه ها .د- تصاويري كه به صورت مجرد و انتزاعي كه ابتدا حاوي م??هوم و اشاره نيستند ، بلكه پس از انتخاب به عنوان نشانه ، به تدريج م??هوم را در بر مي گيرند .

2- نشانه هاي نوشتاري : اين نشانه ها به جاي تصوير در طراحي شان از حرو?? است??اده مي شود و دو قسم دارند : مونوگرام ها كه نشانه هايي هستند كه با حرو?? اول نام موضوع طراحي مي شوند و لوگوتايپ ها كه نشانه هايي هستند كه در آنها نام كامل موضوع طراحي مي شود .

* وسايل انتقال : وسايل انتقال ، عناصر بصري هستند كه كليه آثار تجسمي را قابل رؤيت مي كنند و عبارتند از : نقطه ، خط ، سطح ، حجم ، شكل ، با??ت ، سايه روشن ، رنگ ، مقياس ، حركت . اين عناصر ، ماده خام تمام اخبار بصري هستند و به شكل هاي مختل?? باهم تركيب مي شوند . انتخاب اين عناصر و طرز تأكيد بر برخي از آنها در يك اثر بستگي به ساخت و نوع كار دارد . يك اثر بصري مثل تابلو را مي توان از زواياي مختل?? بررسي كرد . ولي بهترين شيوه براي درك اثر، تجزيه آن به عناصر تشكيل دهنده اوليه آن است . اين عمل ، ??هم ما را از يك كار بصري بسيار عميق تر مي كند و نيز براي تجسم اوليه يك تصوير و تعبير و ت??سير آن از طر?? بيننده سودمند است . عناصر بصري جهت ايجاد وحدت و همبستگي در يك اثر مي توانند مؤثر واقع شوند و بدين منظور نياز به اجزاي تشكيل دهنده اي دارند كه كي??يت مطلوب را ايجاد نمايند و عبارتند از : ريتم ، تعادل ، كشش و . . .

- نقطه : ساده ترين و تجزيه ناپذيرترين عنصر در ارتباط بصري است كه معمولي ترين شكل آن ، گرد است . نقطه در هر موقعيت مكاني ، چشم را شديداً به خود جذب مي كند . چند نقطه خاصيت اتصال دارد و به عبارتي ، چشم را راهنمايي مي كند .

- خط : اگر تعداد نقاط بسيار زياد باشد و با هم تركيب شوند و قابل تشخيص به صورت ??ردي نباشند به خط تبديل مي شوند . خط از اثر حركت ابزارهايي مثل روي ص??حه بوجود مي آيد كه داراي طول ،

عرض يا ارت??اع مي باشد . خط داراي جهت ، هد?? ، توان وانرژي زياد است و ساكن نيست . خطوط ،

محيط و حدود تصوير را تعيين مي كند كه داخل سطح ايجاد مي شود .

- شكل : از به هم پيوستن خطوط ، سطح ايجاد مي شود . اشكال سه گونه اصلي دارند : مربع ، مثلث و دايره ، كه هر يك از حالات ويژگي هاي خاص خود را دارند . از تركيب اين سه گونه اصلي ، كليه شكل هاي موجود را مي توان ساخت .

- حجم : حجم شكلي است داراي سه بعد كه از پيوستن سطوح در ??ضا حاصل ميشود .

- مقياس : اندازه شكل ها را نسبت به هم مقياس يا اشل مي گويند . تمام عناصر بصري مي توانند تأثير يكديگر را تعديل كرده و تغيير دهند و مهم ترين عامل آن مقياس است . درواقع عنصري كوچك به نظر مي آيد كه در مجاورت عنصري بزرگ قرار بگيرد . نتايج بصري حاصل از مقياس مطلق نيستند و به آساني تغيير مي كنند .

- حركت : عنصر بصري حركت ، بيشتر به طور كاذب در ص??حه دو بعدي طراحي مي شود و در واقع صورت حقيقي ندارد و مي توان با عواملي چون ريتم و آهنگ در تركيب بندي ، حالت حركت را القا كرد. – رنگ : رنگ ها علاوه بر تأثير بصري ، داراي اثرات رواني شاياني هم مي باشند . جوامع با توجه به ??رهنگ و موضوعاتي كه در اطرا?? آنها وجود دارد ، هر رنگي را به عنوان سمبل براي موضوعي محسوب مي كنند . اين سمبل ها داراي م??اهيمي هستند كه در هر جامعه اي براساس ??رهنگ و ساختار ??كري آنان از رنگ پي ريزي مي شود .انتخاب رنگ عموماً در اين مورد به گونه اي صورت مي گيرد كه تابلوها از ??واصل دور ، گيرا و جذاب به نظر برسند و از رنگ هايي كه در مقابل هم ايجاد كنتراست مي كنند ، است??اده بيشتري ميشود . مثل سياه و س??يد ، زرد و آبي ، سرمه اي و نارنجي و . . . قطع اثر در ارائه رنگ آن بسيار مؤثر است . اصولاً شلوغ بودن اثر از نظر رنگي به خصوص از ??واصل دور ، رساندن پيام را دشوار و گاهي نام??هوم مي نمايد و بيننده اي كه در حال راه ر??تن يا در داخل وسيله نقليه قرار دارد ، ??رصت چنداني براي تأمل و دقت در ساختار و درك پيام را نخواهد داشت .در صورتي كه بخواهيم بنا به هر دليلي شلوغي رنگ داشته باشيم بايد با علامت يا ??لشي ، توجه مخاطب را به محتوا پيام اصلي جلب كنيم . البته اين علامت در قالب اشارات رنگي به كار خواهد ر??ت نه به طور واضح و آشكار . اين موضوع و بكارگيري آن داراي تكنيك ها و روش هاي گوناگوني است كه به مهارت و تجربه طراح بستگي خواهد داشت . سطح رنگ ، در بيشتر موارد ، هرچه گسترده تر باشد ، داراي تأثير گذاري بيشتري خواهد بود و به همين سبب است كه اكثر آگهي ها را كنار هم روي ديوار مي چسبانند

ویرایش شده اسفند 96 توسط hp_unique