رفتن به مطلب
انجمن پی سی دی
secret63

توضيحاتي در مورد اصفهان

پست های پیشنهاد شده

در مورد جمعیت

اص??هان در سرشماري عمومي سال 1375داراي 072/266/1 ن??رجمعيت بوده كه تعداد270/651 ن??ر مرد و 802/614 ن??ر زن بوده اند.

 

شهر اص??هان در سال 1345 از نظر جمعيّت بزرگترين شهرهاي ايران بعد از تهران بوده است. كه تا سال 1352 اين موقعيت را ح??ظ كرده است. با توجه به آمارهائي كه موسسات ذيربط تهيه كرده اند در ??اصله سالهاي 1335 تا 1345 درصد ا??زايش جمعيت 65/6% بوده است.

 

جمعيّت شهر در سال 1335 هجري شمسي 708/254 ن??ر، در سال 1345 هجري شمسي 045/424 ن??ر، در سال 1365 هجري شمسي 753/986 ن??ر در سرشماري
عمومي سال 1375 شمسي 072/266/1 ن??ر بوده كه از اين شمار 270/651 ن??ر زن بوده اند. در حال حاضر جمعيّت اص??هان بيش از 000/000/160 ن??ر ميباشد.

 

بسياري از پژوهشگران و محقّقين، اين رشد جمعيّت كه در سالهاي بعد به نحو چشمگيري ا??زايش يا??ته است را ناشي از انتخاب اص??هان به عنوان يك قطب صنعتي و جذب ا??راد متخصص مي دانند. از ديگر عوامل ا??زايش جمعيّت اص??هان مهاجرت بي رويه روستائيان و ايجاد شهرك هاي اقماري در ??واصل بسيار كم اين شهر مي دانند.

اين ا??زايش جمعيّت باعث شده است تا با ساخت مجموعه ها و ساختمانهاي بلند بر با??ت قديم شهر لطمه جدي وارد شود بطوري كه بسياري از متخصصين و معماران و كارشناسان از اين ساخت و سازها اظهار نگراني كرده اند. علاوه بر آن ا??زايش جمعيّت و به تبع آن زياد شدن وسائل نقليه عمومي باعث شده آلودگي هواي اص??هان به حدي برسد كه حتي بناهاي تاريخي و جاذبه هاي جهانگردي شهر نيز مورد تهديد قرار گيرند. در حال حاضر اص??هان دومين شهر آلوده هوا ميباشد.

 

 

آداب و رسوم

به طور كلي آداب و رسوم اهالي اص??هان را مي توان در برگزاري جشن هاي مختل?? از قبيل اعياد مذهبي، روزهاي ملّي، مراسم عروسي، سوگواري و عزاداريها خلاصه كرد كه در شهر اص??هان و ساير شهرهاي استان تقريباً يكسان هستند. بنابراين مي توان ادعّا كرد مردم اين شهر آداب و رسومي مشابه بيشتر شهرهاي كشورمان دارند

 

??رهنگ

از قديم الايام نام اص??هان چون ستاره اي درخشان در آسمان ??رهنگ و ادب، اسلام و ايران درخشش داشته و تاثيري كم نظير بر علم و تمدّن اسلامي نهاده است. محققين و پژوهشگران بيشتر ترقيّات علمي و ادبي و صنعتي ايران را از قريحه و ذوق سرشار مردم اص??هان مي دانند. با بررسي نتايج تاريخ نهضت هاي ادبي و هنري اين نكته مشخص مي شود كه اگر در شكل گيري آن نهضت ها اص??هاني پيشقدم نبوده لكن دستي در كار داشته است.

 

طبع لطي?? و ذوق سليم به همراه روح اختراع و ابتكار مردم اص??هان باعث شده اند تا هر جنبش و نهضتي چون به اص??هان مي رسد در مدتي اندك به وسيله اص??هاني و در زيردست او كاملتر شود. با استقرار اسلام و شكل گيري تمدن اسلام، اص??هان نيز همچون بغداد و ري و دمشق و بخارا جايگاهي والا يا??ت. در قرون متمادي بعد ار اسلام اص??هان همواره منشاء خدمات ??راوان به علوم و انديشه هاي اسلامي بود. در دوران آل بويه با تشويقات بزرگاني چون ابن عميد كاتب و صاحب بن عباد ستارگاني در آسمان علم و ادب و ??قه و ساير علوم اص??هان درخشيدن گر??تند. كه تا قرنها انديشه هاي آنان روشني بخش دنياي اسلام بود.

 

در دوران سلجوقيان به همت سلاطين اين خاندان و دولتمردان دانشمندي همچون خواجه نظام الملك طوسي و ديگراميران و اعيان اين دولت اص??هان به صورت يكي از بلاد آباد و با عظمت دنيا درآمد و نظاميه اص??هان به عنوان يكي از نهادهاي بزرگ به تربيت دانشمندان و علما پرداخت. در طول اين 7 قرن اص??هان به چنان جايگاهي دست يا??ت و به آن حد از منزلت رسيد كه اين شهر را قبه الاسلام و دارالعلم و خيرالبلاد ناميدند.

 

با حمله مغول و بعد از آن يورش تيموريان شهر اص??هان نيز همانند بسياري از شهرهاي كشور ما ويرا ن شد و بر اثر تهاجم اين دو قوم خونخوار شمار زيادي از دانشمندان و شاعران و ادباء و ??قهاي بزرگ به شهادت رسيدند و يا از اص??هان مهاجرت كردند اما چراغ علم در اين شهر بزرگ خاموش نشد. و بزرگاني مانند بابا ركن الدين و بابا قاسم اص??هاني به آموزش و تعليم و تعلم پرداختند.

 

از اوائل قرن دهم قمري، ص??ويه به قدرت رسيدند و در حدود يك قرن بعد اص??هان پايتخت ايران شد و نزديك 140 سال مركز كشور بود. در اين مدت ضمن احداث بناهاي بي شمار مدارس ??راواني نيز تاسيس شد و نهادهاي آموزش معرو??ي همچون مدرسه نيم آورد و كاسه گران و ملا عبدالله و چهار باغ و جده بزرگ و جده كوچك هريك به منزله بزرگترين دانشكده الهيات عصر خود به شمار ر??تند و بزرگان ??راواني در آنها تحصيل كردند و به تربيت شاگردان برجسته پرداختند.

 

نهضت بزرگ علمي عصر ص??ويه آنچنان گسترش يا??ت كه تا عراق و شام اثر مستقيم گذاشت. دانشمنداني مانند شيخ بهايي، ميرداماد ملاصدرا، مير??ندرسكي و ??قهاي نامدار و برجسته اي چون شيخ لط?? الله جبل عاملي، ميرزا ر??عيا، آقا حسين خوانساري، مجلسي اول و دوم شهر اص??هان را به شهرتي رساندند كه نام آن با انواع علوم و ??نون متداول آن عصر همراه و عجين گشت.

 

با حمله ا??غانها و سقوط سلسله ص??ويه اوضاع اص??هان بحراني شد و برخي از دانشمندان و علمائي كه در اص??هان بودند كشته شدند و عده اي نيز ناچار به مهاجرت شدند و شهر اص??هان از آن همه عظمت عاري گشت.

 

در دوره ا??شار و زند و قاجار به سبب تغيير پايتخت و ناآرامي اوضاع و بي لياقتي حكام، شهر اص??هان نتوانست مقامي را كه در دوران ص??ويه داشت به دست آورد. نهضت مشروطيت علاقه و توجه مردم را به تعليم و تعلم برانگيخت. مردم اص??هان نيز پاي به پاي شركت در انقلاب مشروطيت به تأسيس مدارس اقدام كردند.

 

دین

اكثر مردم اص??هان يعني قريب 5/98 درصد آنان مسلمان (شيعه اثني عشري) و بقيه پيرو اديان و مذاهب ديگر مانند ارمني كليمي - زرتشتي- آسوري و ساير ??رقه هاي مسيحي مي باشند.

 

يكي از محققين، جدائي گزيني بر اثر عوامل مذهبي را از مشخصات بارز شهر اص??هان ميداند.

 

ارامنه اص??هان نيز از زمان شاه عباس اول تا امروز در جل??ا زندگي مي كنند البته تعدادي از خانوارهاي آنها نيز در شهر سكونت دارند.

 

 

زبان

 

مردم اص??هان به لهجه اي كه امروز "اص??هاني" ناميده مي شود تكلم مي كنند. اين لهجه به دليل جذابيّت و رواني و سهولت ??هم واژه هاي آن و نيز به لحاظ شهرت مردم اص??هان به حاضر جوابي در سراسر كشور ما معرو?? است.

 

ن??وذ بيش از حد لهجه عادي (گويش راديو تلويزيون) باعث شده تا مردم اين شهر نيز سعي كنند كمتر با لهجه اص??هاني تكلم كرده و با همان گويش معمولي سخن بگويند.

 

علاوه بر آن در اطرا?? اص??هان نيز لهجه هاي مت??اوتي وجود دارند كه با لهجه اص??هاني كاملاً ??رق دارند. بسياري از شعراي قديمي اص??هان و برخي از سرايندگان كنوني اشعار زيبايي به لهجه اص??هاني سروده اند كه اين سروده ها تاثير بسزائي در ح??ظ گويش شيرين و معرو?? دارد.

 

 

اقتصاد

 

از قديم الايام اقتصاد اص??هان بر كشاورزي استوار بوده است وجود آبهاي زيرزميني ??راوان و زمين هاي حاصلخيز باعث شده شهر اص??هان از مهمترين نواحي كشاورزي كشور ما به حساب آيد.

 

اگر چه استقرار اص??هان در مركز ايران ميزان بارندگي در اين شهر را كم كرده است. اما مردم اص??هان از ديرباز با ايجاد نهرهاي متعدد آب رودخانه زاينده رود را به گوشه و كنار شهر برده اند تا به اين وسيله زمين هاي بيشتري زير كشت برود.

 

مهمترين محصولات كشاورزي اص??هان چغندرقند، پنبه،*غلات، گندم، جو، برنج، سبزيجات و ميوه جات است. وجود كارخانه هاي قندسازي در اص??هان و اطرا?? باعث شده تا زارعين به كشت چغندرقند تشويق شوند و زمين هاي بيشتري را به كشت اين محصول اختصاص دهند. كارخانه هاي ريسندگي و با??ندگي نيز موقعيت كشت پنبه را در اص??هان مطلوب كرده است و كشاورزان به كاشت آن علاقه بيشتري نشان مي دهند.

 

برخي ميوه هاي اص??هان از نظر مرغوبيت در دنيا معرو?? هستند بطوري كه از قديم گيلاس، به و خربزه اص??هان به س??رنامه سيّاحان و مسا??ران نيز راه يا??ته اند. اوضاع اقليمي اص??هان دامپروري را با روش هاي مختل?? رونق بخشيده است.

 

صنايع دستي اص??هان هم تأثير بسزائي در اقتصاد اين شهر دارند. وجود رودخانه زاينده رود و تنّوع آب و هوا و استقرار اين شهر در مركز ايران سبب شده اند تا كارخانجات صنعتي از اختصاصات شهر تلقي گردند.

 

نخستين كارخانه نساجي در سال 1300 هجري شمسي در اص??هان دائر شد و پس از آن نيز كارخانه مهمي مانند كارخانه وطن، ريسبا??،* صنايع پشم، پشمبا??، زاينده رود، شهرضا، نختاب ايجاد شدند و شروع به كار كردند.

 

وجود اين كارخانجات در جنگ دوم جهاني كه راه ورود محصولات كارخانه هاي خارجي به كشور ما بسته شده بود، بخش بزرگي از نياز ميهن ما را از نظر تهيه پارچه هاي پنبه اي و پشمي برطر?? ساختند.

 

در سالهاي بعد كارخانه هاي جديدي براين واحدها ا??زوده شدند كه كارخانه شهناز،* آذر،* سوسن، نور،* نج?? آباد،* سيمين،* ناهيد،* بهريس،* شكوه،* بهشت، بارش، گازر، دستبا??، تاج از آن جمله هستند. در حال حاضر حدود 35% از صنايع نسّاجي ايران در اص??هان قرار دارد.

 

صنايع كارخانه اي همچون كارخانه ذوب آهن و??ولاد مباركه و صنايع خوراكي مانند كارخانه قند اص??هان و قند نقش جهان و شير پاستوريزه و پالايشگاه اص??هان و صنايع ماشيني مانند كارخانه سيمان و پلي اكريل و صنايع نظامي و ??رآورده هاي پلاستيكي و برخي كارخانه هاي آردسازي و كنسرو سازي و كمپوت سازي و شيريني سازي و نوشابه هاي غيرالكلي و صنايع پتروشيمي در اقتصاد شهر اص??هان تاثير بسزائي دارند.

 

وجود آثار بازمانده از دوران هاي مختل?? مخصوصاً ص??ويّه در اص??هان و شهرتي كه اين شهر به عنوان گنجينه معماري و هنر جهان دارد يكي ديگر از توانائي هاي اقتصادي اص??هان است.

 

علاوه بر آثار باستاني و بناهاي تاريخي بي شماري كه هر روز صدها گردشگر را به سوي خود جلب مي كنند جاذبه هاي طبيعي شهر همچون كرانه هاي زيباي زاينده رود و نواحي با ص??ائي كه در مسير طولاني رودخانه ايجاد شده اند به همراه چشم اندازهاي طبيعي زيبا و متنّوع توان اقتصادي شهر را ا??زايش داده و در جلب و جذب گردشگر تاثير بسزائي دارند.

 

از نظر معدن نيز اص??هان داراي معادني است كه بخشي از آنها ??عّال بوده و مورد بهره برداري قرار گر??ته اند. مهمترين آنها عبارتند از : طلا- سرب- روي،* مس، منگنز، نمك،* زغال سنگ و ... اص??هان با بيشتر شهرهاي ايران داد و ستد بازرگاني دارد و بازرگانان اص??هان با تجّار ساير شهرها و برخي كشورهاي خارجي مناسبات تجاري دارند.

 

جايگاه جغرا??يايي شهر از لحاظ كشاورزي و صنعت و اهميت آن از جهت پيوند با ساير شهرها و استان هاي كشور و استقرار آن در ميان چند استان مهم و بزرگ نقش ارتباطي آن را كاملاً* مشخص مي سازد. بنابراين اص??هان با راههاي شوسه و راه آهن با بيشتر استانها مربوط مي باشد.

 

??رودگاه بين المللي اص??هان كه در شمال شرقي شهر ساخته شده و يكي از ??رودگاههاي بزرگ و مهم كشور ما محسوب مي شود. نيز يكي ديگر از راههاي ارتباطي اص??هان با داخل و خارج ايران است.

به اشتراک گذاری این ارسال


لینک به ارسال
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

لهای اص??هان

پول جویی

 

ESF152.jpg

 

پل شهرستان

 

ESF133.jpg

 

سي و سه پل يا پل الله ورديخان

به اشتراک گذاری این ارسال


لینک به ارسال
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

پل خواجو

 

ESF187.jpg

 

پل مارنان

 

ESF143.JPG

 

آتشگاه

 

ESF71.jpg

به اشتراک گذاری این ارسال


لینک به ارسال
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

در اص??هان نيز امامزاده ها و بقاع متبرّكه سابقه اي طولاني و احترامي خاص داشته و ويژگيهاي منحصر به ??رد و تزئينات باشكوه آنها مورد توجه پژوهشگران و محققين بوده است در اين قسمت امامزاده*هاي مشهور و معرو?? اص??هان را معر??ي مي كنيم.

 

آرامگاه*آقا*حسين خوانساري (قبه*العلماء)

 

آرامگاه خواجه نظام*الملك (دارالبطيخ)

 

بقعه شهشهان

 

بقعه شيخ ابومسعود رازي

 

بقعه ستي ??اطمه و مقبره شاهزادگان

به اشتراک گذاری این ارسال


لینک به ارسال
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

سابقه تاريخي وآثار باستاني اص??هان

 

اص??هان يكي از شهرهاي مبنايي براي كشور ايران در طول تاريخ بوده وهست اين شهر از معدود مراكز باستانشناسي ارزشمند جهاني وبسياري از آثار باستاني آن در ليست آثار بشري به ثبت رسيده است اگر از تاريخ اين شهر سخن به ميان آيد سرگذشت آن تا اعماق اساطير وا??سانه ها ريشه دارد تاريخ اين شهر از يك سو به سليمان ونوح متصل واز سوي ديگر پايگاه نهضت كاوه آهنگر بر عليه ضحاك خونخوار معر??ي مي گردد.

 

اهميت اص??هان به اندازه اي است كه در اكثر دائره المعار??هاي بزرگ جهان مدخلي به آن اختصاص يا??ته و س??رنامه هايي از محاسن وشكوه ظاهري و باطني آن از پژوهندگاني چون تاورنيه ,شاردن و... به نگارش درآمده ومظاهر تمدن آن همانند سبك معماري ,مكتب ??لس??ي ومنهج ??قهي آن چشمگير است

 

دائره المعار?? بستاني تاريخ اص??هان را از قرن سوم پيش از ميلاد مسيح ذكر كرده است ولي دكتر لط?? الله هنر??ر در مقدمه كتاب آشنايي با شهر تاريخي اص??هان نوشته است موجوديت تاريخي اين شهر به هزاره سوم قبل از ميلاد هم مي رسد

 

در هر حال نام اص??هان در ابتدا انزان بوده وسپس به گابيان يا گي تبديل شده است در دوران عيلاميان شعبه اي از مادها به سوي اص??هان رهسپار شدند وبا توجه به اين كه اص??هان تحت تسلط عيلاميان قرار داشت از پيشر??ت آنها جلوگيري به عمل آمد

 

در اين دوران جاده تجارتي كه خليج ??ارس را به ناحيه اص??هان مربوط مي ساخت به اين شهر اهميت خاصي مي بخشيد ياقوت حموي اص??هان را سواران ناميده كه مشتق از واژه هاي اسپهان وسپاه است احتمالا وجه تسميه اين شهر به دليل وجود پادگان نظامي در آن بوده است

 

اردشير بابكان بنيانگذار سلسله ساساني اص??هان را به تصر?? خود درآورد اين شهر كه محل ??رمانروايي يكي از ه??ت خاندان بزرگ بود با ظهور اسلام در زمان خلي??ه دوم به تصر?? مسلمانان درآمد وپس از اين كه اص??هان اسلام را پذير??ت براي مدتي جي ناميده شد در قرن چهارم هجري مرداويج بنيانگذار سلسله زياري اص??هان را ضميمه تصر??ات خود كرد

 

ركن الدوله ديلمي دو محله مسلمان نشين شهرستان ويهوديه را به همديگر ملحق نمود اص??هان در دوره آل بويه وسلجوقيان پايتخت بوده وآثاري كه از دوره ديالمه وجود دارد مبين اين مطلب است كه درزمان اين سلسله نيز اص??هان كاملا مورد توجه قرار گر??ته بود دردوره سلاجقه به ويژه در مدتي كه خواجه نظام الملك وزير دوتن از پادشاهان اين دوره بود اص??هان بسيار ترقي كرد وبعد از ??روپاشي سلاجقه واستقرار حكومت اتابكان در نقاط مختل?? كشوردستخوش حملات گرديد كه قتل عامهاي دوران مغول و تيمور وهمچنين جهانشاه قره قويونلو از اين نمونه مي باشد وپس از قتل عام تيمور شهر در موقعيت بسيار آش??ته اي قرار گر??ت

 

 

در محل این میدان (قبل از آنكه شهر اص??هان به پایتختى ص??ویه انتخاب شود) باغى وسیع به نام نقش ???جهان وجود داشته است. در دوره شاه??? عباس اول، آن باغ را تا حدود امروزى آن وسعت داده و در اطرا?? آن مشهورترین و عظیم??? ترین بناهاى تاریخى اص??هان به وجود آمده است. مساحت این میدان حدود 85 هزار متر مربع مى???باشد. در دوره شاه??? عباس و جانشینان او این میدان محل بازى چوگان و رژه ارتش و چراغانى و محل نمایشهاى مختل?? بوده است. دو دروازه* سنگی* چوگان* در شمال* و جنوب* این*میدان* تعبیه* شده *است*.طول این میدان از شمال به جنوب بالغ بر 500 متر و عرض آن در حدود 150 متر است. به عقیده عموم سیاحان خارجى میدان شاه یكى از بزرگترین میدانهاى جهان است. میدان نقش جهان شاهد بسیارى از خاطرات تاریخى ایران درچهار قرن اخیر بوده است. خاطرات زندگى شاه عباس كبیر و جانشینان او تا آخر عهد ص??ویه بااین میدان بزرگ تاریخى به هم آمیخته است

به اشتراک گذاری این ارسال


لینک به ارسال
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

اص??هان 160 باغ دارد و272حمام و پل الله وردی خان یا 33پل 290متر است

به اشتراک گذاری این ارسال


لینک به ارسال
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

مشخصات تاریخی عالی قاپو:

این بنارا شاه تهماسب به صورت کوشک یا کاخ 3 طبقه ساخت و شاه عباس ان را به شکل امروزی در اورد

 

الیته شاه طهماسب در قزوین ساخت و شاه عیاس در اص??هان...و مهمترین بخش های ان 1ایوان بزرگ و 2

 

اتاق موسیقی است و در زمان ص??وی از ان به عنوان محل تماشای جشن ها و بازی های ورزشی است??اده

 

می کردند

به اشتراک گذاری این ارسال


لینک به ارسال
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

شهر اص??هان از روزگاران کهن تا کنون به نامهای : آپادانا ، آص??*هان ، اسباهان ، اسبهان ، اسپاتنا ، اسپادنا ، اسپاهان ، آسپدان ، اسپدانه ، اسپهان ، اسپینر ، اس??اهان ، اس??هان ، اصباهان ، اصبهان ، اصپدانه ، اص??اهان ، اص??هان ، اص??هانک ، انزان ، بس??اهان ، پارتاک ، پارک ، پاری ، پاریتاکن ، پرتیکان ، جی ، دارالیهودی ، رشورجی ، سپاهان ، سپانه ، شهرستان ، ص??اهان ، ص??اهون ، گابا ، گابیان ، گابیه ، گبی ، گی ، نص?? جهان و یهودیه سرشناس بوده است .

 

بیشتر نویسندگان بر این باورند که چون این ناحیه پیش از اسلام ، به ویژه در دوران ساسانیان ، مرکز گردآمدن سپاه بود و سپاهیان مناطق جنوبی ایران ، مانند :

کرمان ، ??ارس ، خوزستان ، سیستان و ... در این ناحیه گرد آمده و به سوی محل نبرد حرکت می*کردند ، آنجا را « اسپهان » گ??ته ، سپس عربی شده و به صورت « اص??هان » درآمده است .

 

این شهر دارای واژگان کهنتری است که با نام کنونی آن ، هیچ گونه پیوندی ندارد ، مانند :انزان ، گابیان ، گابیه ، جی ، گبی ، گی ، گابا .

 

یاقوت حموی ، می*نویسد :

« اص??هان یا اسپهان از کلیه اسباه است که به معنی سپاه و سگ می*باشد . »

 

استاد پورداود ، می*گوید :

« ارزش این وجه اشتقاق ??قط در این است که می*رساند در لهجه قدیم اص??هانی ، اسباه به معنی سگ نیز بوده است »

پورداود یادآور شده است که بطلمیوس ، جغرا??یانگار سده دوم میلادی ، نام این شهر را « اسپدان » نگاشته ، سپس می*گوید واژه اص??هان روی اسپاهان قرار گر??ته که خود شامل سپاه به معنی ارتش و هان اسم مکان ، یعنی جای سپاه است .

 

نویسنده کتاب حدودالعالم از این شهر به نام « سپاهان » یاد کرده ، می*گوید :

« سپاهان شهری عظیم است و آن دو شهر است : یکی را جهودان خوانند و یکی را شهرستان و در هر دو منبر نهاده*اند ...»

 

محمد حسین بن خل?? تبریزی ، درباره نام اص??هان ، نوشته است :

« اصباهان ، معرب اسپاهان است و آن شهری است مشهور در عراق و نام اصلی او این است . و نام مقامی است از جمله دوازده مقام موسیقی و آن را اص??هانک نیز خوانند .»

 

در کتیبه*های پارسی هخامنشی، انزان شامل ناحیه اص??هان بوده و پیش از کورش ، مرکز قدرت هخامنشیاندر این ناحیه بوده و پس از کورش انزان به گابیان تبدیل یا??ته و استرابن هم آن را به همین نام خوانده است و گابیان ر??ته ر??ته به جی تغییر یا??ت .

 

هرتس??لد نگاشته است :

اص??هان نام بلوکی از ولایت پریت کان و نام شهر « گبی » بوده است . گبی بعدها « گی » و سپس عربی شد و به « جی » تبدیل یا??ت .

 

در سده 2 میلادی ، نام گبی و اسپدانا در نقشه بطلمیوس دیده می*شود . وی « اسپدانا »ی پارسی زمان هخامنشی را از کتاب ارتستنس ، مدیر کتابخانه اسکندر مقدونی برداشته بود. در یک نقشه جهان نما که 100 سال پیش از بطلمیوس ترسیم شده است ، این نام به صورت ساسانی « سپانه » یعنی سپاهان نگاشته شده و معنی آن ، جای لشکریان است .

 

اسکندر مقدونی هنگام دنبال کردن داریوش هخامنشی به پارتاک یا پارک یاگی آمد و آن را گشود و اکسازر را که والی شوش بود به حکومت پارتاک گمارد . تاریخ نگاران پیشین ، پارتاک را پاریتاکن نامیده*اند که به پارسی آن روزی پرتیکان می*گ??تند و امروز ??ریدن می*خوانند . پرتیکان به تمامی ناحیه اص??هان اطلاق می*شده است .

 

م??ضل سعدبن حسین ما??روخی اص??هانی ، نویسنده کتاب محاسن اص??هان درباره نام اص??هان ، می*نویسد :

« ... و همچنین گ??ته*اند که اصل ل??ظ نام اص??هان ، اس??اهان بود ، چرا که در ایام ??رس ، گودرزبن گشواد بر آن مستولی و مالک بود و هر وقت که پای اقتدار در رکاب استظهار آوردی هشتاد پسر صلبی او با او سوار گشتند ، همه سواران جنگی ??رزانه و جملگی دلاوران ??رهنگی مردانه زیارت بر اح??اد و اشیاع و عباد و اتباع چون سوار می*شدند مردم می*گ??تند اس??اهان ، یعنی لشکر ، تداول کلام ، عوام اص??هان را بدان نام نهاد . »

 

ما??روخی بار دیگر سخن از سپاه و سپاهیگیری به میان آورده ، می*گوید : « ... در روایت است که اردشیر بابکان گ??ت هرگز هیچ ملکی بر غلبه و استیلا هیج ملک قدرت نداشت تا اص??هانیان مدد بنمودند و پرویز گ??ت کار ملک بر ما قرار نگر??ت الا به معاونت مدد اهل اص??هان و انوشیروان لشکر و سپاه اص??هان را بر تمامیت لشکرهای جهان ت??صیل داد و از میان ایشان اهل ??ریدن را اختیار کرد .»

 

ابن اثیر در کتاب اللباب می*نویسد :

« اص??هان به کسر اول یا ??تح آن شهر بلاد جبال است و آن را از آن جهت اص??هان گ??ته*اند که معر?? سپاهان است و سپاه به معنی لشکر و هان علامت جمع است و اینجا محل تجمع سپاه اکاسره بوده است .»

 

حمزه اص??هانی بر این باور بود که واژه اص??هان یا اسپاهان از سپاه گر??ته شده که در ??ارسی به معنی قشون و سگ است . لاکهارت نیز بر این باور بود که از روزگار پارتها ، واژه اسپاهان به این ناحیه اطلاق شده است .

 

گ??تار بالا می*رساند که این نام با سپاه و سپاهیگری بستگی داشته است و شاید چنین نقشی را « جی » به عهده داشته است نه « یهودیه » که گسترش آن ، اص??هان کنونی را به وجود آورده است . واژه سپاه در پارسی باستان به معنی اسب نیز آمده است ، زیرا اسب جزو کار سپاه بوده است چنانکه یاقوت حموی ، می*گوید سپاه برابر اسب است و همین اص??هان را جایگاه سپاهیان دانسته است . در نزد آریاییها باارزش و محترم بوده است و بسیاری از بزرگران و نام*آوران ایرانی به نام اسب نامگذاری می*شده*اند ، مانند : گشتاسب ، لهراسب و جاماسب ، که همه این نامها واژه اسب دارند .

 

اص??هان در زمان خلا??ت عمر به دست عربها ا??تاد و تا دو سه سده حاکمانی از سوی خل??ا در آن ??رمانروایی می*کردند . در دوران آل بویه و سلجوقیان پایتخت بود . پس از سلجوقیان تا دوران ص??ویه نیز پایتخت ایران بود ، ولی در اواخر دوران ص??وی دستخوش کشتار ، چپاول و خرابی شد .

 

اص??هان در حمله مغول و تیمورلنگ خسارتهای زیادی دید . تیمور لنگ از ه??تاد هزار سربریده مردم این شهر ، مناره*ای برپا کرد و به گ??ته نویسنده کتاب حبیب السیر ، در اص??هان جز زنده رود ، کسی زنده نماند . از دوران ا??شاریه و زندیه در اص??هان آثار مهمی نمانده است ، ولی در زمان قاجاریه به کوشش مردان خیر چند بنای قابل توجه ایجاد شد .

به اشتراک گذاری این ارسال


لینک به ارسال
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

برای ارسال دیدگاه یک حساب کاربری ایجاد کنید یا وارد حساب خود شوید

برای اینکه بتوانید دیدگاهی ارسال کنید نیاز دارید که کاربر سایت شوید

ایجاد یک حساب کاربری

برای حساب کاربری جدید در سایت ما ثبت نام کنید. عضویت خیلی ساده است !

ثبت نام یک حساب کاربری جدید

ورود به حساب کاربری

دارای حساب کاربری هستید؟ از اینجا وارد شوید

ورود به حساب کاربری

×
×
  • جدید...