بهينه سازي بايوس

[sinaweb 7]

[ATTACH=CONFIG]198[/ATTACH]

دستيابي به حداکثر عملکرد از کامپيوترتان، به مداخله اي بسيار بيشتر از (صر??اً) خريد سخت ا??زارهاي سريع از سوي شما بعنوان کاربران حر??ه اي مي باشد. است??اده از آخرين قطعات، مطمئناً کمک خواهد کرد اما هيچ مشتاق سخت ا??زاري با پرداخت مبالغ گزا?? براي برطر?? نمودن مشکل عملکرد سيستم، موا??ق نخواهد بود. به هر حال، هر ??ردي مي تواند پول خود را بطور ابلهانه اي خرج کند. اما يک تکنولوژيست واقعي از هر منبع خود به بهترين شکل ممکن بهره گيري مي نمايد.

ما به سرعت از مراحل خريد سخت ا??زار، مونتاژ آنها و بارگذاري محيط يک سيستم عامل عبور مي کنيم. اين مراحل در مقايسه با وظاي?? پيکربندي که در پيش روي ما قرار دارند، بيشتر به بازي بچه ها شبيه هستند. هد?? اصلي ما: در نظر گر??تن دو سيستم ( يک سيستم مبتني بر Intel Core i7 و يک سيستم مبتني بر AMD Phenom II) و بهبود عملکرد آنها از طريق تنظيمات BIOS و همچنين يوتيليتي هاي تنظيمي است. ما نتايج بدست آمده را از طريق آزمايش هر سيستم با پيکربندي پيش ??رض BIOS آن و سپس اجراي مجدد آزمايش ها پس از انجام تنظيمات، ارزيابي خواهيم نمود. با کمي اميدواري، پس از اتمام اين مراحل ما دليل کا??ي براي تبريک گ??تن به خودمان را در اختيار خواهيم داشت و شما مي توانيد از الگوي ارائه شده براي تنظيم سيستم خودتان است??اده کنيد.

وقتي پردازنده ي Core i7 اينتل کار خود را آغاز کرد، مادربردهاي مبتني بر X58 بطور مضحکي گران بودند. با اينحال، پس از يک کاهش تدريجي ويژگي ها، شما اکنون مي توانيد تعدادي از سکوهاي X58 را با قيمت هاي مناسب خريداري کنيد. Asus P6T يکي از اين مادربردها است.

پيش از آنکه به تشريح ??رآيند تنظيمات بپردازيم، بهتر است چند عدد مبنا را براي تخمين عملکرد P6T بلا??اصله پس از خروج از جعبه (با تنظيمات پيش ??رض) با است??اده از يک پردازنده ي Core i7-965 Extreme 6 گيگابايت حا??ظه ي Corsair DDR3-1600 با زمانبندي 8-8-8-24 يک کارت گرا??يکي Zotac GeForce GTX 260 Core 216 و درايوديسک سخت Western Digital 300GB VelociRaptor ثبت نمائيم. از لحظه اي که کليد Power مادربرد ??شرده مي شود، 1 دقيقه و 31 ثانيه طول مي کشد تا دسک تاپ ويندوز ظاهر گردد. SiSoftware Sandra 2009 پهناي باند حا??ظه معادل 23 گيگابايت بر ثانيه را براي کيت سه کاناله ي ما گزارش مي کند. يک پروژه ي راندوي دنياي واقعي در 3ds Max 2009 64-bit نيز براي تکميل به 24 ثانيه زمان نياز دارد. حال اجازه بدهيد ببينيم که چه چيزي را مي توانيم بهبود بخشيم.

اولين ص??حه ي BIOS مادربرد P6T به شما اجازه مي دهد تا زمان/تاريخ و پيکربندي انباره هاي ذخيره سازي را تعيين نمائيد. اگر يک درايو ??لاپي را به سيستم خود متصل نکرده ايد، مي توانيد آن را نيز در اين بخش غير??عال نمائيد. چند لحظه اي را براي بررسي منوي ??رعي پيکربندي انباره هاي ذخيره سازي صر?? کنيد. گزينه ي AHCI (Advenced Host Controller Interface) بطور پيش ??رض ??عال نشده است، اما اگر در حال است??اده از ويندوز 7 و يا لينوکس با کرنل نسخه ي 2.6.19 و بالاتر باشيد (که هر دو آنها داراي پشتيباني ذاتي از درايور مربوطه هستند) بهتر است اين گزينه را ??عال نمائيد. اين گزينه بر روي تمام مادربردهاي X58 ديگر نيز قابل دسترسي مي باشد و در حاليکه احتمالاً اين گزينه بر روي تمام آنها در محل مشابهي قرار نگر??ته است، اما ??عال نمودن آن مي تواند پشتيباني از ويژگي هاي SATA نظير Hot-Plugging و NCQ (native command queuing)، يک ارتقاء دهنده ي بالقوه ي عملکرد ديسک) را اضا??ه خواهد کرد.

Asus برگه ي بعدي را تحت عنوان AI Tweaker نام گذاري کرده و اين همان جائي است که اکثر جادوهاي اورکلاکينگ ات??اق مي ا??تند. از دستکاري ولتاژها گر??ته تا تغيير سرعت هاي کلاک، اکثر ا??زايش هاي محسوب سرعت از تنظيمات داخل اين منو بدست مي آيند. يکبار ديگر، شما اکثر اين گزينه ها را بر روي هر مادربرد مبتني بر X58 ديگري که در بازار وجود دارد، خواهيد يا??ت. Gigabyte بخش معادل بر روي مادربردهاي خود را تحت عنوان MIT (Motherboard Intelligent Tweaker) معر??ي مي کند. از سوي ديگر، شما اين بخش را بر روي مادربردهاي MSI با عنوان Cell Menu خواهيد يا??ت.

تعدادي از پارامترهاي مختل?? براي ارتقاء Core i7 به سطحي بالاتر از تنظيمات پيش ??رض آن مورد است??اده قرار مي گيرند که عبارتند از ضرايب ??رکانس داخلي، ??رکانس BCLK (base reference clock)، نرخ داده ي QPI (Quick Path Interconnect) و البته تغييرات ملايمي در ولتاژ. از آنجائيکه پردازنده ي Core i7-965 Extreme ق??ل نشده و نرخ هاي کلاک بالاتري را مي پذيرد، ما ضريب پيش ??رض 24X (=24x 133MHz3.2GHz) را به 27X ا??زايش داديم تا يک سرعت کلاک نزديک به 6/3 گيگاهرتز را بدست آوريم. ما همچنين تنظيمات خودکار حا??ظه را به يک مقدار دستي DDR3-1600 تغيير داديم. پس از مشخص کردن يک ولتاژ گذرگاه 64/1 ولتي براي DRAM (اينتل ا??زايش ولتاژ به مقادير بالاتر از 65/1 را توصيه نمي کند)، به سراغ زيرمنوي DRAM Timing Control ر??ته و تأخيرهاي پايين تري را انتخاب کرديم، با اين اميد که به نتايج بالاتري در مقايسه ي پهناي باند حا??ظه برسيم. بطور پيش ??رض، P6T از تنظيمات 9-9-9 است??اده مي کرد. ولي ما بر اساس مشخصات Corsair مي دانستيم که اين ماژول ها با زمانبندي سريع تري کار خواهند کرد.

يک نگاه اجمالي، ??هرست طولاني از گزينه هاي مرتبط با حا??ظه را آشکار مي سازد (بسيار بيشتر از چيزي که ما در اينجا به آن اشاره کرده ايم). اکثر اين گزينه ها براي تنظيم دقيق اورکلاک هاي تهاجمي مورد است??اده قرار مي گيرند که در آنها براي ح??ظ پايداري به خنک کنندگي و ولتاژ اضا??ي نياز است. در مقابل، ما از يک چيدمان معتدل تر است??اده مي کنيم که مقداري عملکرد رايگان را با ادامه ي بهنيه سازي BIOS مادربرد P6T در اختيارمان قرار خواهد داد.

در ادامه، برگه ي Advanced را خواهيد ديد. اولين زيرمنو که با عنوان CPU Configuration مشخص شده، ميزبان تعدادي از ??ناوري هاي مرتبط با صر??ه جويي در مصر?? برق پردازنده هاي Core i7 نظير پشتيباني از C1E و EIST (Enhanced Intel SpeedStep) است. بهينه سازي BIOS الزاماً نبايد بر عملکرد متمرکز باشد: به حداکثر رساندن بازدهي نيز به همان اندازه اهميت دارد. علاوه بر ??عال سازي C1E، ما همچنين ??ناوري Intel C-State Tech را ??عال کرديم اما تنظيمات محدود بسته ي مذکور را در وضعيت Auto باقي گذاشتيم. بطور جالب توجهي، هيچيک از گزينه هاي Turbo Mode و SpeedStep اينتل داراي گزينه هاي قابل پيکربندي نبودند.

با ر??تن به سراغ زيرمنوي Onboard Devices Configuration، ما کنترلرهاي مجتمع J-Micron eSATA و VIA Fire Wire که مورد است??اده قرار نمي گر??تند و در صورت ??عال بودن صر??اً مقدار از منابع سيستم را مصر?? مي کردند، غير??عال نموديم. در حاليکه تنها چند منوي BIOS براي بررسي باقي مانده اند، ما کار خود را با برگه ي Boot ادامه مي دهيم.

اکثر مادربردها داراي توانايي بوت از انواع مختل?? رسانه ها و ابزارها مي باشند. Asus P6T پيش از آنکه براي بوت از درايو ديسک سخت شما تلاش نمايد، بطور پيش ??رض به بررسي درايوهاي CD/DVD-ROM و رسانه هاي قابل حمل مي پردازد که بصورت غيرضروري باعث ا??زايش زمان ??رآيند بوت مي گردد. ما تمام ابزارهاي بوت را غير از VelociRaptor غير??عال کرديم و مطمئن شديم که گزينه ي Quick Boot (که از تعدادي از آزمايش هاي POST صر??نظر مي نمايد) ??عال است. در نهايت، تحت برگه ي Tools ما ويژگي Asus Express Gate را غير??عال کرديم. Express Gate يک محيط عامل "بوت ??وري" است که ثانيه هاي ارزشمندي را به مدت زمان بوت شما مي ا??زايد.

پس از ذخيره سازي تمام تغييرات در BIOS، ما سيستم را مجدداً راه اندازي کرديم تا تأثير تنظيمات اعمال شده را اندازه گيري نمائيم. بلا??اصله، توانستيم يک زمان بوت 1 دقيقه و 21 ثانيه اي را ثبت کنيم که با 10 ثانيه کاهش همراه بود. 2010 Sandra يک ا??زايش تقريباً 20 درصدي به 27/5 گيگابايت بر ثانيه را براي پهناي باند حا??ظه نشان مي داد و زمان راندوي پروژه ي 3ds Max نيز تقريباً با 10 درصد کاهش به 22 ثانيه کاهش يا??ت. کاملاً واضح است که بهينه سازي هاي ساده ي مبتني بر BIOS با مزاياي کاملاً واقعي براي ما همراه بوده اند. بهترين نکته اين است که ??هرست تنظيمات انجام شده بسيار ساده است. ما حتي به سراغ تنظيمات همراه با ريسک ولتاژ نيز نر??ته ايم.

صر??نظر از اينکه در حال است??اده از يک مادربرد مبتني بر Intel X58 هستيد يا يک سکوي طراحي شده براي پردازنده هاي AMD Phenom II، تعدادي از ويژگي هاي BIOS کاملاً مشابه خواهند بود. موارد متعددي مانند نظارت سخت ا??زاري، اولويت بوت، پيکربندي تجهيزات جانبي مجتمع و بسياري آيتم هاي ديگر تقريباً در تمام مادربردها يکسان خواهند بود. اما تعدادي از ويژگي هاي کاملاً منحصر به ??رد نيز در مادربردهاي AMD وجود دارند که مطمئناً به ا??زايش سرعت ??رآيند بوت، بهبود پهناي باند حا??ظه و تزريق اندکي عملکرد اضا??ي "رايگان" به آنها کمک خواهند کرد.

ما از مادربرد ارزانقيمت ASRock M3A 790GXH/128M بعنوان سکوي مرجع خود است??اده نموده و يکبار ديگر آزمايش هايي را براي بدست آوردن يک خط مبنا پيش از انجام تنظيمات مورد نظرمان اجرا کرديم. سيستم ما که به يک پردازنده ي Phenom II X4 810، 4 گيگابايت حا??ظه ي Corsair DDR3-1600، همان کارت گرا??يکي Zotac GeForce GTX 260 Core 216 و درايو ديسک سخت VelociRaptor مجهز شده بود، توانست يک زمان بوت 1 دقيقه و 11 ثانيه اي، پهناي باندي معادل 11 گيگابايت بر ثانيه و يک زمان راندوي 46 ثانيه بر روي پروژه ي 3ds Max 2009 را ثبت کند.

بايوس AMI مادربرد ASRock در نگاه اول بسيار شبيه با بايوس مادربرد Asus به نظر مي رسد. با اينحال، گزينه هاي مربوطه در M3A 790GXH/128M بسيار متمرکزتر هستند. در واقع، هيچ مقداري در منوي اصلي پيش ??رض که تنها اطلاعات سيستم را نمايش مي دهد، وجود ندارد. برگه ي بعدي که با عنوان Smart مشخص گرديده، مجموعه اي از تنظيمات پيش ??رض عملکردي و صر??ه جوئي در مصر?? برق را در اختيار شما قرار داده و امکان استخراج آسان مقدار عملکرد اضا??ي را براي آن دسته از کاربران عام که به دنبال راه حل هاي يک کليدي هستند، ??راهم مي نمايد. با اينحال، بخش مذکور از جذابيت چنداني براي ما برخوردار نيست زيرا ترجيح مي دهيم که تغييرات را بصورت گزينه به گزينه اعمال کنيم.

برگه ي سوم (Advanced) جائي است که مي توانيد اکثر توابع مرتبط با ارتقاء عملکرد را در آن بيابيد. زير منوي CPU حاوي بلندترين ??هرست از تنظيمات است که کنترل هايي بر روي تمام زمانبندي هاي حا??ظه، گزينه هاي عملکردي و ويژگي هاي صر??ه جوئي در مصر?? برق را در بر مي گيرد. همانند کاري که در مورد Core i7 انجام داديم، ابتدا يک ا??زايش عملکردي معتدل را با يک اورکلاک ساده بدست مي آوريم. پردازنده ي Phenom II X4 ما از سري Black Edition نيست و به همين دليل ضرايب ??رکانس آن ق??ل شده اند. بنابراين، ما مجبور بوديم بر يک تنظيم کلاک مرجع (??رکانس کاري، حاصلضرب کلاک مرجع در ضريب نسبت است) تکيه نمائيم و به همين دليل سرعت پيش ??رض 200 مگاهرتزي آن را به 215 مگاهرتز ا??زايش داديم. با ضرب اين ??رکانس در ضريب ثابت 13، تراشه ي 6/2 گيگاهرتزي ما بدون اعمال ولتاژ اضا??ي به سرعت 8/2 گيگاهرتز رسيد.

ما همچنين به جاي آنکه به BIOS اجازه دهيم ماژول هاي حا??ظه را بطور خودکار پيکربندي نمايد، عملکرد DDR3-1333 را بطور دستي مشخص کرديم. ا??زايش کلاک مرجع بر عملکرد کنترلر حا??ظه ي مجتمع Phenom II تأثير گذاشته و سرعت ماژول ها را تا 66 مگاهرتز ا??زايش مي دهد. اين موضوع خصوصاً يک نکته ي مهم به حساب مي آيد زيرا به معني صر?? اندکي هزينه ي اضا??ي براي حا??ظه هايي است که مقداري ??ضاي آزاد براي اورکلاک در اختيار داشته باشند. در اينجا، ما از حا??ظه ي DDR3-1600 براي پشتيباني از يک تنظيمات DDR3-1333 است??اده مي کنيم که به DDR3-1466 اورکلاک شده است. AMD توابع صر??ه جوئي در مصر?? برق را نيز در همين بخش ترکيب کرده است. بنابراين ما گزينه هاي Cool,n,Quiet و Enhanced Halt State را نيز در منوي پيکربندي CPU ??عال مي کنيم.

براي دستيابي به چند گزينه ي قابل تنظيم ديگر، به زيرمنوي Chipset Settings برويد. از آنجائيکه 790GX حاوي يک پردازنده ي گرا??يکي مجتمع مي باشد (در حاليکه چيپ ست X58 اينتل ??اقد آن است) شما ??يلدهاي متعددي را در رابطه با GPU مشاهده مي کنيد. ما در اينجا از يک کارت گرا??يک الحاقي است??اده مي کنيم، اما موتور گرا??يکي Radeon HD 3300 چيپ ست 790GX عملاً قادر است عملکرد قابل قبولي را براي محيط هاي دسک تاپ عمومي ??راهم نمايد. اگر بخواهيد بر GPU چيپ ست تکيه نمائيد، BIOS به شما امکان مي دهد مقدار ثابتي از حا??ظه ي سيستم را به ساختار گرا??يکي اختصاص داده و هسته ي آن را براي دستيابي به عملکرد بهتر اورکلاک کنيد.

قابليت ديگري که در اختيار شما قرار دارد، ACC (Advanced Clock Calibration) که شما احتمالاً آن را بعنوان يک ويژگي که به AMD کمک کرد تا ??ضاي باز اورکلاک اولين نسل از پردازنده هاي Phenom خود را گسترش دهد، به ياد مي آوريد. ACC قابليت اولکلاک Phenom II را ا??زايش نمي دهد اما مي تواند بخش هاي غير??عال شده بر روي يک پردازنده ي Phenom II جديد را "Unlock" نمايد. براي مثال، ما يک ج??ت X4810 (با 4 مگابايت کاشه ي L3) و دو X3 720 (سه هسته اي) را آزمايش کرده ايم. در هر چهار مورد، ACC امکان دسترسي به تمام 6 مگابايت کاشه ي L3 ريزمعماري Phenom II را در اختيار 810ها قرار داده و چهارمين هسته غير??عال شده ي 720ها را روشن نمود که اساساً آنها را با پردازنده هاي سري Phenom II X4 900 تبديل مي کرد. البته چند هشدار نيز در اين زمينه وجود دارد. ASRock تضمين نمي کند که اين تابع بر روي تمام پردازنده هاي Phenom II سري 800 و 700 کار خواهد کرد.

در گذشته، هياهوي زيادي درباره ي پياده سازي ضعي?? AHCI در چيپ ست هاي AMD وجود داشت. با اينحال، ما هيچ مشکلي در سوئيچ کردن کنترلر SATA از IDE به AHCI تحت زيرمنوي IDE Configuration نداشتيم. ويندوز پس از تشخيص ابزارهاي جديد دو بار مجدداً راه اندازي شد و سپس با ??عال سازي استاندارد ذخيره سازي به کار عادي خود ادامه داد.

با مراجعه به برگه ي Boot، ما تمام ابزارها را به استثناء VelociRaptor غير??عال کرده و تعداد قطعاتي که پيش از راه اندازي ويندوز بررسي مي شدند را به حداقل رسانديم. ASRock بايوس خود را با توانائي ذخيره سازي مجموعه اي از پيکربندي ها بصورت پرو??ايل هاي مختل?? مجهز کرده است. بنابراين اگر شما ترجيح مي دهيد که تنظيمات خود را پيش از راه اندازي مجدد سيستم ذخيره کنيد، منوي Exit اين امکان را در اختيارتان خواهد گذاشت.

اما اجازه بدهيد ببينيم که از يک بهينه سازي 10 دقيقه اي BIOS بر روي يک پيکربندي AMD چه نتيجه اي بدست آورده ايم. ما توانستيم 7 ثانيه از زمان بوت ويندوز 7 را حذ?? کرده و مدت اين ??رآيند را به 1 دقيقه و 4 ثانيه برسانيم. Si software Sandra 2010 پهناي باند 2/13 گيگابايت بر ثانيه را براي حا??ظه گزارش مي کند. زمان راندوي پروژه ي 3ds Max2010 ما نيز به 42 ثانيه کاهش يا??ته و يک بهبود 10 درصدي را نشان مي دهد.

است??اده از يک الگوي کلي

 

ما دو مادربرد از دو ??روشنده را بررسي نموديم که از دو چيپ ست مت??اوت است??اده مي کردند. مطمئناً اين مثال نمي تواند نمايشگر صدها مادربرد موجود در بازار که از مدل هاي سطح پائين تا مدلهاي حر??ه اي را در بر مي گيرند، باشد. با اينحال، تکنيک هاي سطح بالاي مورد است??اده ما براي بدست آوردن سرعت بيشتر از سيستم هايمان که در اين مقاله به آنها اشاره کرديم بطور کلي بر روي تمام مادربردها قابل اعمال مي باشند، حتي مدل هايي که از پردازنده هاي سري Core 2 اينتل پشتيباني مي کنند. در صورتي که مادربرد شما توسط يک شرکت مت??اوت توليد شده يا مبتني بر چيپ ست ديگري است، باز هم مي توانيد از الگوي اصلي مثال هاي ما پيروي نمائيد.

پيش از هر چيز، شما مي خواهيد تعداد ابزارهايي که در مسير ??رآيند بوت سيستم عامل شما قرار گر??ته اند را کاهش دهيد. اگر يک درايو ??لاپي نداريد، از BIOS براي غير??عال کردن کنترلر ??لاپي است??اده نمائيد. اگر از قبل يک سيستم عامل را نصب کرده ايد، نيازي نداريد که هر بار پيش از آغاز بوت از درايو ديسک سخت خود تمام درايوهاي اپتيکال و يا شبکه را براي يا??تن رسانه ي بوت جستجو نمائيد. همچنين اگر تجهيزات جانبي بلااست??اده اي بر روي مادربرد خود داريد (نظير کنترلرهاي SATA يا FireWire) آنها را غير??عال کنيد. اين ضمائم صر??اً منابع سيستم شما را مصر?? کرده و غالباً باعث ا??زايش زمان ??رآيند بوت مي شوند. اينها سه استراتژي اصلي هستند که به ما در کاهش ثانيه هايي از زمان مصر??ي خود بر روي هر دو مادربرد کمک کردند.

سپس، مي توانيد با يک اورکلاک معتدل مبتني بر BIOS از ??ضاي باز عملکردي مادربرد و CPU خود بهره گيري نمائيد. هر دو شرکت اينتل و AMD پردازنده هاي معيني را با ضريب کلاک باز (Unlocked) ارائه مي کنند که آسانترين متغير براي تغيير جهت اورکلاک سريع به حساب مي آيد زيرا تنها بر سرعت پردازنده تأثير خواهد داشت. اگر CPU شما از سري Extreme اينتل يا Black Edition شرکت AMD نيست، بايد کلاک مرجع آن را تنظيم کنيد که يک گزينه ي ديگر براي تعيين سرعت کلاک پردازنده به حساب مي آيد. با اينحال مراقب باشيد که تغيير کلاک مرجع در عين حال بر روي قطعات ديگري نظير حا??ظه نيز تأثير خواهد گذاشت. با اينحال، اورکلاک مو??ق دو پردازنده ي ما همان عاملي بود که توانست زمان راندوي پروژه ي 3ds Max 2010 را کاهش دهد. اگر مي خواهيد عملکرد سيستم خود را پس از راه اندازي و اجراي ويندوز ارتقاء دهيد، بايد بر اورکلاکينگ تکيه نمائيد.

آخرين شيوه ي مورد است??اده ما در هر دو مثال، پس گر??تن کنترل از BIOS بود. تمام مادربردها از توانائي قرائت تراشه ي SPD (serial presence detect) بر روي هر ماژول حا??ظه و تنظيم سرعت و زمانبندي حا??ظه بصورت خودکار برخوردارند. اما مشتاقان سخت ا??زاري غالباً ماژول هايي را خريداري مي کنند که توانائي کار با سرعت هاي بالاتري نسبت به مقادير پيش ??رض محا??ظه کارانه ي خود را دارند. با است??اده از مشخصات ماژول هاي خود، مي توانيد ??رکانس حا??ظه، ولتاژ DRAM و زمانبندي را بطور دستي وارد کنيد. همانطور که در نتايج بدست آمده توسط ما شاهد هستيد، تنظيمات تعيين شده توسط کاربر مي توانند يک ت??اوت واقعي را در پهناي باند حا??ظه ايجاد نمايند. همين وضعيت در مورد ??عال سازي ويژگي هايي نظير AHCI (که غالباً به دلايلي نظير ح??ظ سازگاري، توسط کارخانه غير??عال مي شود) نيز صادق است.

 

منبع:سایت راسخون